Sau khi có ý kiến của Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình, một đối tượng bị khởi tố bắt tạm giam vừa được cho bảo lãnh tại ngoại. Hành vi bị khởi tố của người này thuộc một vụ án Tòa án quân sự Quân khu 4 xét xử và bản án đã có hiệu lực pháp lý nên đang có kiến nghị đình chỉ điều tra để tránh gây oan sai.
“Nhân chứng” vụ án đã xét xử
Ngày 18/6/2020, Tòa án quân sự Quân khu 4 xét xử sơ thẩm tuyên Bản án số 01/2020/HS-ST và bản án hiện đã có hiệu lực. Đây là vụ án xảy ra từ một hợp đồng rà phá bom mìn ký giữa Trung tâm Dò tìm xử lý bom mìn vật nổ Trường Sơn với Ban Quản lý Dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP Đồng Hới (Quảng Bình).
Theo bản án, ngày 2/2/2018, ông Thái Vĩnh Tính giả mạo chức Giám đốc Trung tâm Dò tìm xử lý bom mìn vật nổ Trường Sơn và dùng dấu giả để ký hợp đồng gói thầu số DH/NT.03 với Ban Quản lý Dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP Đồng Hới. Giá trị hợp đồng 612.522.715 đồng, hoàn thành, Ban quản lý đã thanh toán cho ông Tính 581.896.579 đồng, còn lại chưa thanh toán là 30.326.136 đồng. Giám đốc Ban Quản lý là ông Nguyễn Văn Thuận.
Cơ quan Điều tra hình sự Binh Đoàn 12 đã khởi tố ông Tính tội “Giả mạo chức vụ cấp bậc trong công tác” và “Sử dụng con dấu của cơ quan tổ chức”. Viện kiểm sát quân sự Quân khu 4 truy tố ông Tính 2 tội danh như kết luận điều tra. Còn với những người ở Ban Quản lý đã ký hợp đồng với ông Tính, cơ quan điều tra và viện kiểm sát quân sự xác định, họ không biết được con dấu và giấy tờ quân đội bị làm giả, trong lúc hợp đồng đã hoàn thành và không gây hậu quả nên không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Từ kết luận điều tra và qua thẩm vấn tại tòa, Bản án sơ thẩm số 01/2020/HS-ST viết: “Đối với những người đã ký hợp đồng với Thái Vĩnh Tính về rà phá bom mìn vật nổ không biết Thái Vĩnh Tính giả mạo cấp bậc, chức vụ cũng như không biết con dấu Trung tâm Dò tìm xử lý bom mìn vật nổ Trường Sơn mà Thái Vĩnh Tính dùng để ký hợp đồng là giả nên không có căn cứ xử lý”.
Tại phiên tòa sơ thẩm, Tòa án quân sự Quân khu 4 xác định Ban Quản lý “là người có quyền và nghĩa vụ liên quan”; còn Trưởng ban Nguyễn Văn Thuận “là nhân chứng”.
Đề nghị đình chỉ điều tra
Với nội dung vụ việc và hành vi của ông Tính nêu trên, khi quân đội đang điều tra xử lý thì Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Bình với phê chuẩn của VKSND tỉnh Quảng Bình lại khởi tố vụ án khác. Đó là vụ án “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Ban Quản lý”. Ngày 29/5/2020, khởi tố bị can Tính tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, ông Nguyễn Văn Thuận và ông Nguyễn Anh Tuấn (Trưởng phòng Kế hoạch kỹ thuật thuộc Ban Quản lý) tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Ông Thuận bị bắt tạm giam cho nên tại phiên tòa sơ thẩm ngày 18/6/2020 của Tòa án quân sự Quân khu 4 xác định ông “là nhân chứng” nhưng ông vắng mặt.
Cùng nội dung hành vi mà khởi tố hai vụ án với các tội danh khác nhau đang gây ra nhiều tranh luận pháp lý. Về tố tụng, theo các luật sư tại Văn phòng Luật sư Vạn Lý (Đoàn Luật sư TP Cần Thơ), vụ án đã được cơ quan tiến hành tố tụng Quân khu 4 thụ lý điều tra truy tố và xét xử, mà Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Bình với phê chuẩn của VKSND tỉnh Quảng Bình khởi tố lại là vi phạm thẩm quyền điều tra và kiểm sát điều tra của quân đội. Hơn nữa, bản án đã có hiệu lực pháp lý của Tòa án quân sự Quân khu 4 và theo quy định tại khoản 4 Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 “Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án đã có hiệu lực pháp lý” thì không thể bị khởi tố lại. Bên cạnh, các cơ quan tố tụng tỉnh Quảng Bình không thu thập tài liệu ở các cơ quan tố tụng của quân đội trước khi khởi tố vụ án và bị can theo quy định tại Điều 85 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 là dễ dẫn đến oan sai.
Về nội dung vụ án đang khởi tố điều tra, Luật sư Nguyễn Trường Thành bảo vệ ông Thuận cho rằng “không có căn cứ pháp luật và oan sai”. Luật sư phân tích, hợp đồng ký kết nếu có tranh chấp thì được giải quyết theo quan hệ pháp luật dân sự, kinh doanh thương mại, khi khởi tố là đã hình sự hóa quan hệ dân sự. Đặc biệt, bản án sơ thẩm của Tòa án quân sự Quân khu 4 xác định, công trình hoàn thành đã đưa vào sử dụng, không có hậu quả. Bản án sơ thẩm chỉ xác định phần trách nhiệm dân sự, tuyên buộc Ban Quản lý tiếp tục thanh toán cho ông Tính 30.626.136 đồng để tịch thu sung công quỹ Nhà nước.
“Qua phân tích nội dung và tố tụng cho thấy, khởi tố ông Thuận tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng là trái pháp luật. Cho nên, kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Quảng Bình đình chỉ điều tra ông Thuận, đình chỉ các hoạt động tố tụng liên quan trong vụ án này”, Luật sư Thành nói.
| Cáo trạng của VKS quân sự và bản án sơ thẩm hình sự của Tòa án quân sự Quân khu 4 ghi nhận: Ở tỉnh Quảng Bình cùng thời gian có 4 đơn vị ký hợp đồng với ông Tính như Ban Quản lý Dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP Đồng Hới, giá trị cao hơn nhiều nhưng không bị Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Bình khởi tố điều tra. Đó là Ban Quản lý dự án ODA huyện Quảng Trạch; Công ty TNHH MTV Lâm Công nghiệp Bắc Quảng Bình; UBND xã Tiến Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình; Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Bình. Bản án của Tòa án quân sự Quân khu 4 xác định không đủ căn cứ để xử lý hình sự đối với tất cả những người ký hợp đồng với ông Tính. |
THANH HẢI
