Khu dân cư Phú An Lành rộng 95 ha triển khai ở xã Sông Trầu (Trảng Bom, Đồng Nai) với tiền bồi thường đất khá lớn đã trả cho tư nhân, tuy nhiên UBND tỉnh đang yêu cầu UBND huyện rà soát lại. Nếu diện tích nào là đất công thì tiền bồi thường cần thu hồi để nộp vào ngân sách nhà nước.
Từ vụ khiếu nại 12 ha
Bà Huỳnh Thị Mai ở xã Sông Trầu (Trảng Bom, Đồng Nai) khiếu nại 12 ha đất ven một con suối, gia đình bà nhận để trồng rừng từ năm 1995 và quản lý sử dụng đến nay nhưng hơn 10 ha lại cấp sổ đỏ cho vợ con Nguyễn Văn Phúc, một người có đất giáp ranh.
Chủ tịch UBND huyện Trảng Bom giai đoạn 1994-1999 là ông Đoàn Ngọc Hải kể: “Thời điểm đó, đối với rừng nghèo, huyện giao các xã cấp cho hộ dân trồng rừng theo Chương trình 327 và xã Sông Trầu đã thực hiện. Với hộ bà Huỳnh Thị Mai, chính tôi động viên bà nhận 12 ha ở bờ suối, đất dốc có nhiều khó khăn trong việc trồng rừng và bà đã đồng ý. Sau đó, tôi còn tham gia giao cây giống cho hộ bà Mai trồng theo kế hoạch. Suốt mấy chục năm qua, gia đình bà Mai đã trồng và trực tiếp quản lý rừng xanh tốt cho đến năm 2018-2019 mới thu hoạch”.
Ngày 10/2/2020, Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai có Công văn số 607/STNMT-TT gửi UBND tỉnh cho biết, năm 1995, bà Huỳnh Thị Mai làm đơn xin nhận 12 ha đất hoang ven suối để trồng rừng. Đơn được UBND xã Sông Trầu xác nhận “nhất trí chấp nhận theo đơn, kính chuyển cơ quan chức năng giải quyết”, sau đó bà Mai nhận đất và trồng tràm. Khi giao đất, xã cử cán bộ địa chính kết hợp cán bộ kiểm lâm đi thực địa xác định ranh giới, cắm mốc cụ thể.
Bà Mai trồng rừng hơn năm thì một người có đất giáp ranh là ông Nguyễn Văn Phúc tranh chấp khoảng 1 ha với bà. Lúc đó, UBND xã Sông Trầu yêu cầu ông Phúc không tranh chấp, giữ nguyên hiện trạng để báo cáo lên huyện và cũng vì vậy bà Mai chưa làm được sổ đỏ.
Thế nhưng, theo báo cáo của Sở TN&MT, khi chưa cấp sổ đỏ cho bà Mai thì UBND huyện lại cấp sổ đỏ phần lớn khu đất rừng của bà Mai cho vợ và con ông Phúc. Cụ thể, ngày 24/11/2003, UBND huyện cấp sổ đỏ 12.022 m2 cho con của ông Phúc là bà Trần Thị Lành. Ngày 4/6/2008, UBND huyện cấp sổ đỏ 56.656 m2 cho bà Nguyễn Thị Bích Hoa cũng là con ông Phúc và 35.835 m2 cho vợ ông Phúc là bà Nguyễn Thị Hường. Tổng cộng 12 ha đất rừng của bà Mai đã được cấp sổ đỏ hơn 10 ha cho vợ và con ông Phúc. Phần đất còn lại bà Mai vẫn chưa được cấp sổ đỏ.
Việc cấp sổ đỏ cho vợ và con ông Phúc, ngày 19/5/2020, UBND huyện Trảng Bom giải thích, cấp theo bản án số 47/DSST ngày 12/11/2002 của TAND tỉnh Đồng Nai về chia thừa kế, vì năm 2000 ông Phúc qua đời, tài sản để lại có khu đất được UBND huyện giao cho ông Phúc vào năm 1986. Tuy nhiên, giải thích này chưa đầy đủ.
Sổ đỏ đã bị thu hồi
Bản án số 47/DSST ngày 12/11/2002 của TAND tỉnh Đồng Nai về chia thừa kế sau khi ông Phúc qua đời, theo yêu cầu của bà Trần Thị Lành là con của ông Phúc. Bà Lành sống ở tỉnh Bình Dương, yêu cầu chia di sản thừa kế còn có ủy quyền của mẹ và 3 người anh em đang sống tại Mỹ. Theo bản án, trong khối di sản ông Phúc để lại có hơn 114 ha đất rừng trang trại (ở xã Sông Trầu 108,4347 ha, còn lại ở xã khác), bà Lành được chia hơn 56 ha. Sau khi bản án có hiệu lực, bà Lành được cấp sổ đỏ đất vừa chia.
Tuy nhiên, việc cấp sổ đỏ cho bà Lành từ đầu đã bị ngăn chặn. Cụ thể, ngày 28/10/2003, Phòng Địa chính – Nhà đất huyện có báo cáo số 65/BC-ĐC với UBND huyện “về việc không cấp sổ đỏ đất cho bà Lành do vượt hạn mức giao đất rừng và chia thừa kế đất màu, đất hoang hóa là chưa phù hợp Luật Đất đai”. Báo cáo này, Chủ tịch UBND huyện phê “chỉ đạo thành lập tổ kiểm tra, đề xuất giải quyết theo đúng pháp luật”. Thế nhưng, việc cấp sổ đỏ cho bà Lành vẫn được tiến hành.
Sau đó, Thanh tra huyện tổ chức thanh tra việc cấp sổ đỏ cho gia đình ông Phúc và có Báo cáo số 61/BC-ĐTT ngày 25/9/2006 chỉ ra nhiều vi phạm. Theo đó, thực tế hộ ông Phúc chỉ được giao 64,5 ha đất để trồng rừng, còn lại giao cho 12 hộ khác nhưng ông tự khai quản lý, sử dụng hơn 114 ha và sau khi ông qua đời, vợ con ông đưa ra tòa chia thừa kế hơn 114 ha.
Việc cấp sổ đỏ cho bà Lành, theo Thanh tra huyện, hoàn toàn sai. Được bản án chia thừa kế hơn 56 ha, bà Lành đem hơn 5 ha “tự ý cho (tặng) 5 cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện”. Còn lại hơn 50 ha cấp sổ đỏ cho bà Lành, báo cáo Thanh tra viết: “Không đúng quy trình, thủ tục, không chấp hành ý kiến của Chủ tịch UBND huyện, đất cấp sổ đỏ vượt hạn mức đất lâm nghiệp trên 20 ha và giao đất trồng rừng không đúng đối tượng (bà Lành không có hộ khẩu tại địa phương) và giao sai mục đích sử dụng đất (20,4455 ha đất nông nghiệp)”. Việc cấp sổ đỏ cho những người được chia thừa kế khác cũng có nhiều vi phạm tương tự. Từ đó, Chủ tịch UBND huyện chỉ đạo, thu hồi các sổ đỏ cấp sai và kiểm điểm, kỷ luật những cá nhân liên quan.
Kết quả thực hiện kết luận thanh tra, được Thanh tra huyện báo cáo ngày 15/9/2015 cho biết, đã tổ chức thu hồi sổ đỏ cấp cho bà Lành và hai người khác. Các quyết định thu hồi sổ đỏ của UBND huyện được tổ chức giao cho bà Lành và hai người vào ngày 20/9/2014 tại UBND xã Sông Trầu. Thanh tra huyện cho biết thêm: “Đã giao Chủ tịch UBND xã Sông Trầu chịu trách nhiệm quản lý chặt chẽ diện tích 108,4347 ha đất Nhà nước giao trồng rừng tại bộ địa chính xã theo đúng quy định tại Luật Đất đai”.
Cần bồi thường đúng chủ đất
Báo cáo ngày 15/9/2015 của Thanh tra huyện Trảng Bom cũng cho biết, vào ngày giao các quyết định thu hồi sổ đỏ, đại diện gia đình ông Phúc đã nhận các quyết định nhưng không nộp các sổ đỏ. Bên cạnh, UBND xã Sông Trầu cũng chưa thực hiện việc quản lý diện tích đất.
Cuối năm 2019 đầu năm 2020, khu vực này triển khai dự án khu dân cư Phú An Lành rộng 95ha trùm lên 12 ha đất của bà Mai và đất trong sổ đỏ từng cấp cho vợ và con ông Phúc (nhưng đã thu hồi). Dự án được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 vào ngày 3/4/2020. Việc chi trả tiền bồi thường đất đã đưa cho vợ và con ông Phúc.
Vì thế, bà Mai liên tục có đơn gửi các cơ quan ở huyện và tỉnh, đề nghị chi trả tiền bồi thường đúng chủ đất “để trả lại công bằng cho gia đình tôi và xử lý nghiêm một số cán bộ sai phạm”. UBND huyện Trảng Bom vừa có công văn cho biết “đã giao Hội đồng bồi thường, hỗ trợ dự án khu dân cư Phú An Lành kiểm tra, rà soát lại hồ sơ bồi thường”.
Các cấp ở tỉnh Đồng Nai đang yêu cầu rà soát, thẩm tra lại việc cấp sổ cho vợ và con ông Phúc để giải quyết đúng pháp luật. Trong đó, triển khai dự án khu dân cư với đất của tư nhân thì trả tiền bồi thường cho tư nhân, còn diện tích đã là đất công phải nộp vào ngân sách nhà nước.
Ngày 26/5/2020, Bí thư Huyện ủy Trảng Bom có ý kiến đề nghị lãnh đạo UBND huyện tổ chức đối thoại trực tiếp với bà Mai để rà soát, thẩm tra việc cấp sổ đỏ cho vợ và con ông Phúc. Trước nữa, ngày 30/3/2020, Chủ tịch UBND tỉnh có công văn chỉ đạo UBND huyện Trảng Bom rà soát, thẩm tra việc cấp sổ đỏ cho vợ và con ông Phúc, báo cáo về UBND tỉnh.
SÁU NGHỆ
 với tiền bồi thường đất khá lớn đã trả cho tư nhân, tuy nhiên UBND...){kind=link}