Ông Mai Văn Tam làm Chánh thanh tra Sở TN&MT tỉnh Bình Thuận (2009-2015), nay nghỉ hưu tại số 297 đường Trần Quang Diệu (TP. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) vừa gửi đơn đến Tổng Thanh tra Chính phủ, tố cáo một số cá nhân có thẩm quyền tỉnh Bình Thuận giao đất vàng cho đại gia với giá rẻ. Phóng viên thu thập tài liệu liên quan và trao đổi với ông Mai Văn Tam.

Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết
Theo tài liệu thu thập được, khu đất của Nhà nước rộng gần 36,4 ha là một phần trong dự án sân golf Phan Thiết (ở TP. Phan Thiết) được chuyển nhượng cho Tập đoàn Rạng Đông vào ngày 15/11/2013. Chỉ tháng sau, ngày 24/12/2013, Tập đoàn Rạng Đông có văn bản đề nghị UBND tỉnh Bình Thuận cho chuyển thành đất ở đô thị để kinh doanh biệt thự, nhà vườn, nhà phố, nhà cao tầng và các công trình phụ trợ.
Ngày 10/4/2015, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định số 997/QĐ-UBND cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để xây dựng “Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết”. Tiếp theo diễn ra trình tự thẩm định và phê duyệt giá đất khá nhanh chóng. Ngày 12/11/2015, Công ty Cổ phần thông tin Thẩm định giá Miền Nam có Chứng thư thẩm định giá số 15/11/194/BĐS-BTh. Ngày 19/11/2015, Hội đồng thẩm định giá của tỉnh ban hành Văn bản số 5764/CV-HĐTĐ về thẩm định. Hôm sau, ngày 20/11/2015, Sở TN&MT có Tờ trình số 641/TTr-STNMT đề nghị phê duyệt giá đất.
Ngày 25/11/2015, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3371/QĐ-UBND phê duyệt giá để tính tiền sử dụng đất. Theo đó, khu đất gần 36,4 ha nằm ở ngã tư đại lộ Nguyễn Tất Thành – Tôn Đức Thắng với một mặt hướng ra biển, vị trí “vàng” nhưng phê duyệt giá chỉ 2.576.999 đ/m2, tổng cộng thành tiền gần 937 tỷ đồng. Sau khi đầu tư cơ sở hạ tầng, Tập đoàn Rạng Đông phân lô bán nền với giá 20- 30 triệu đồng/m2.
Lúc đó đã có nhiều đơn thư cho rằng UBND tỉnh giao đất vàng giá rẻ. Bởi giá đất quy định ở các tuyến đường nhỏ hơn, gần Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết đã từ 10- 24 triệu đồng/m2.
Một số cơ quan vào cuộc xem xét, chưa kết luận được về giá đất thì lại phát hiện tiêu cực khác. Thông báo kết quả kiểm toán số 24/TB-KTNN ngày 12/01/2018 của Kiểm toán Nhà nước: “Sở TN&MT đã không thực hiện đúng quy trình luân chuyển hồ sơ địa chính theo quy định mà cùng với Cục Thuế, Sở Tài chính tham mưu cho UBND tỉnh trình Bộ Tài chính xem xét cho giãn nợ tiền sử dụng đất Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết”. Kiểm toán Nhà nước cũng yêu cầu Tập đoàn Rạng Đông nộp bổ sung ngân sách gần 20 tỷ đồng, do tính thừa chiều dài hạng mục kè biển. Còn Bộ TN&MT ngày 04/4/2018 có Kết luận số 1645/KL-BTNMT cho biết, Tập đoàn Rạng Đông còn nợ tiền sử dụng đất 164,7 tỷ đồng.

Trung tâm Tân Việt Phát
Một khu đất rộng hơn 25 ha, nằm dọc đường Phan Thiết – Mũi Né ở phường Phú Hài (TP. Phan Thiết) cũng là đất vàng. Theo quy định, khu đất này phải tổ chức đấu giá cho thuê. Tuy nhiên, UBND tỉnh Bình Thuận không đấu giá mà giao khu đất cho Công ty Cổ phần Tân Việt Phát để thực hiện dự án “Trung tâm Thương mại dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát”, với trình tự nhanh ở mức không bình thường.
Theo tài liệu thu thập được, ngày 14/01/2010, Sở TN&MT có văn bản trình UBND tỉnh về việc giao đất cho Công ty Cổ phần Tân Việt Phát. Chỉ hôm sau, ngày 15/01/2010, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký Quyết định số 113/QĐ-UBND giao đất, cho Công ty Cổ phần Tân Việt Phát thuê khu đất. Một ngày tiếp theo, ngày 16/01/2010, chưa hề làm thủ tục kiểm kê tài sản để bồi thường cho dân trong vùng dự án, Công ty Tân Việt Phát đã đưa hàng chục xe cơ giới đến chặt hạ cây trồng, cày xới đất khiến dân phản đối quyết liệt.
Cho đến cuối năm 2011, Công ty Cổ phần Tân Việt Phát không triển khai thực hiện dự án và đặc biệt là cũng chưa ký hợp đồng thuê đất. Theo quy định, UBND tỉnh phải thu hồi dự án, không cho thuê khu đất nữa. Thế nhưng tất cả lặng im và cuối năm 2015, Công ty Cổ phần Tân Việt Phát tự điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng. Trong lúc, theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 12 Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ngày 18/4/2011 của Chính phủ thì Công ty Cổ phần Tân Việt Phát phải lập lại dự án đầu tư, lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Dù còn nhiều cái không, ngày 18/12/2015, UBND tỉnh ban hành Công văn số 4633/UBND-KTN cho phép Công ty Cổ phần Tân Việt Phát hạ cote, san lấp mặt bằng.
Những đề nghị thanh tra làm rõ
Ông Mai Văn Tam khẳng định, những nội dung tài liệu thể hiện như trên là đúng thực tế đã diễn ra, trong đó, một số nội dung ông đã có đơn đề nghị làm rõ khi đương chức Chánh thanh tra Sở TN&MT. Tuy nhiên, hầu hết chưa được làm rõ nên mới đây ông có đơn tố cáo gửi Tổng Thanh tra Chính phủ.
“Tôi đề nghị thanh tra làm rõ việc thẩm định giá để tính tiền sử dụng đất đối với diện tích gần 36,4 ha chuyển mục đích xây dựng Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết đã gây thất thu cho ngân sách nhà nước”, ông Tam nói. Ông Tam dẫn Thông báo số 24/TB-KTNN ngày 12/01/2018 của Kiểm toán nhà nước kết luận là Sở TN&MT cùng Cục Thuế, Sở Tài chính tham mưu cho UBND tỉnh làm sai và nói: “Dư luận địa phương cho rằng, đây là sự cố tình vi phạm có tổ chức, gây thất thu hàng năm cho ngân sách nhà nước. Hơn nữa, qua kiểm toán, Tập đoàn Rạng Đông cũng đã phải nộp thêm vào ngân sách 20 tỷ đồng, rõ ràng có vi phạm. Do đó, đề nghị thanh tra làm rõ trách nhiệm này thuộc tổ chức, cá nhân nào”.
Về Trung tâm Thương mại dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát, ông Tâm cho biết đơn tố cáo của ông: “Đề nghị thanh tra làm rõ giá cho thuê đất, việc không ký hợp đồng thuê đất và việc giao đất không thông qua đấu giá; giao đất từ năm 2011 đến 2015 không triển khai thực hiện dự án; không thu hồi dự án, không thu hồi đất. Khi lập lại quy hoạch chi tiết xây dựng không lập lại dự án đầu tư, không lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định. Diện tích làm sai hơn 25 ha, thiệt hại như thế nào, cá nhân và tổ chức nào chịu trách nhiệm?”.
SÁU NGHỆ