Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) và Viện Friedrich Ebert Stiftung tại Việt Nam vừa ra thông cáo báo chí ủng hộ Nghị quyết dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận của Quốc hội ngày 22/11/2016 với 90% phiếu thuận. Thông cáo cho rằng “đây là quyết định sáng suốt và đúng thời điểm nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và ổn định kinh tế”.
Thông cáo báo chí nhắc lại Nghị quyết dừng dự án điện hạt nhân do chi phí quá tốn kém và không còn phù hợp để tiếp tục đầu tư trong bối cảnh hiện tại. Các khoản chi phí trong toàn bô ̣vòng đời của một nhà máy điện hạt nhân, bao gồm việc tháo dỡ nhà máy, việc vận chuyển, chôn lấp và bảo quản chất thải hạt nhân qua nhiều thế kỷ rất đắt đỏ. Câu hỏi đặt ra làm thế nào để đảm bảo có nguồn tài chính ổn định và đầy đủ trong nhiều năm ở các nước có nhà máy điện hạt nhân? Chính phủ và nhà đầu tư đều phải tính đến lãi phát sinh từ các khoản tín dụng quốc tế sử dụng ̣ để xây dựng các nhà máy, đào tạo nhân viên, thông tin và kế hoạch khẩn cấp, chi phí bảo hiểm cũng như việc đền bù thiêt hại trong trường hợp xảy ra tai nạn hay sự cố.
“Phát triển điện hạt nhân đồng nghĩa với việc phụ thuộc vào các quốc gia khác trong thời gian kéo dài tới nhiều thập kỷ. Các quốc gia như Việt Nam sẽ không thể tự mình kiểm soát toàn bộ chuỗi giá trị sản xuất điện hạt nhân, và sẽ luôn luôn phụ thuộc vào các nhà đầu tư nước ngoài để ho ̣nhận và tái xử lý nhiên liệu hạt nhân hoặc để đào tạo các nhân viên làm việc tại các nhà máy điện hạt nhân”, Thông cáo báo chí nhấn mạnh.
Vậy nguồn năng lượng nào là lựa chọn phù hợp để thay thế cho điện hạt nhân ở Việt Nam? Thông cáo báo chí cho rằng, đó chính là năng lượng tái tạo từ mặt trời, sinh khối và gió, … mà nước ta có tiềm năng rất lớn, với công suất ước tính 37,818 MW, gần tương đương với công suất hiện tại của hệ thống điện quốc gia. Việc sản xuất điện từ năng lượng tái tạo cũng đang bùng nổ trên toàn thế giới.
Thông cáo báo chí cho hay, kinh nghiệm từ các quốc gia khác, năng lượng tái tạo thu hút được nhiều đầu tư đến từ các khu vực tư nhân, trong khi năng lượng hạt nhân và năng lượng hóa thạch được đầu tư chủ yếu từ nhà nước. Hiện nay, chi phí sản xuất điện từ năng lượng mặt trời và năng lượng gió đã giảm mạnh (ở Dubai chỉ còn khoảng 670 đồng/1kW) và còn tiếp tục giảm. “Quốc hội, Đảng và Chính phủ cần ưu tiên cho phát triển nguồn điện từ các nguồn năng lượng tái tạo vì các lợi ích kép bao gồm an ninh năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và đảm bảo phát triển kinh tế ổn định và bền vững”, thông cao báo chí kết luận.
SÁU NGHỆ
