Tòa soạn TC Ánh sáng và Cuộc sống đã nhận đơn khiếu nại của ông Nguyễn Văn Thuận, nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án Môi trường và Biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới (Ban Quản lý dự án) đề nghị xem xét minh oan khi xét xử. Đồng thời TAND tỉnh Quảng Bình cho biết, Tòa đã nhận đơn của ông Nguyễn Văn Thuận ký ngày 10/5/2021 đề nghị xem xét, minh oan khi xét xử vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” do VKSND tỉnh Quảng Bình ra cáo trạng số 13/VKS-P3 ngày 27/4/2021, đang được dư luận quan tâm cả tố tụng và nội dung.

Cáo trạng buộc tội
Theo cáo trạng: Năm 2018, Ban Quản lý dự án được UBND tỉnh Quảng Bình giao làm đại diện chủ đầu tư, trực tiếp quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện gói thầu DH-3.1 (Rà phá bom mìn, vật liệu nổ Dự án môi trường bền vững các thành phố duyên hải – Tiểu dự án thành phố Đồng Hới) và gói thầu DH/NC1 (Rà phá bom mìn Dự án Phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó với biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới).
Cáo trạng viết: “Ban Quản lý dự án mới chỉ ký Hợp đồng nguyên tắc, chưa ký Hợp đồng thi công đã cho phép đơn vị nhà thầu thi công là vi phạm điểm d, khoản 1 Điều 107 Luật xây dựng về Điều kiện khởi công xây dựng công trình; Cho phép đơn vị thi công rà phá bom mìn trên hiện trường khi chưa có phương án kỹ thuật thi công được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, vi phạm khoản 1 Điều 111 Luật xây dựng; Thi công khi chưa ký kết hợp đồng với đơn vị có chức năng giám sát thi công theo quy định, vi phạm khoản 5 Điều 7, Điều 33 “Quy trình kỹ thuật thăm dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ” ban hành kèm theo Quyết định số 95/2003/QĐBQP ngày 7/8/2003 của Bộ Quốc phòng; Nghiệm thu, thanh toán trong khi khối lượng thực hiện không có phương án thi công được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, vi phạm điểm 5.9.1 về nghiệm thu công tác rà phá bom mìn vật nổ, phần 3 TCVN 10299 – 3:2014 về khắc phục hậu quả bom mìn, vi phạm khoản 2, khoản 3 Điều 112 Luật xây dựng.

Nguyễn Văn Thuận, nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án đã vi phạm các quy định về xây dựng trong tổ chức, quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động thi công của nhà thầu, không phát hiện được việc nhà thầu thi công không đúng với phương án kỹ thuật thi công được phê duyệt, không thi công một khối lượng lớn trong hạng mục khoan tạo lỗ phục vụ rà phá bom mìn; Lập khống hồ sơ thi công, nghiệm thu, thanh toán dẫn đến thiệt hại cho Nhà nước số tiền 5.507.692.130 đồng”.
Cáo trạng truy tố ông Thuận tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 3 Điều 224 Bộ luật Hình sự.
Khiếu nại tố tụng
Nội dung Đơn khiếu nại của ông Thuận, ông “không đồng ý với cáo trạng của VKSND tỉnh Quảng Bình” cả tố tụng và nội dung. Thứ nhất về tố tụng.
Theo đơn: “Việc tổ chức và thực hiện gói thầu DH-3.1 và DH/NC1: Rà phá bom mìn, vật nổ đều do các đơn vị của Bộ Quốc phòng thực hiện. Căn cứ theo Điều 1, Quyết định 96/2006/QĐ-TTg ngày 04/5/2006 về việc quản lý và thực hiện công tác rà phá bom mìn, vật nổ của Thủ tướng chính phủ: “Bộ Quốc phòng có nhiệm vụ tổ chức thực hiện rà phá bom, mìn, vật nổ trên phạm vi toàn quốc theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ và quy định của Chính phủ; tổ chức thực hiện rà phá bom, mìn, vật nổ đối với các dự án đầu tư và xây dựng cơ bản trên phạm vi cả nước; chịu trách nhiệm về sự an toàn của dự án, công trình trong quá trình xây dựng và khai thác sử dụng có liên quan đến vấn đề bom, mìn, vật nổ”.

Cũng theo đơn: Quyết định số 5336/QĐ-BQP và 5337/QĐ-BQP ngày 01/12/2018 về việc Tổ chức thực hiện rà phá bom mìn, vật nổ gói thầu DH-3.1 và DH/NC1 do thứ trưởng Bộ Quốc phòng ký đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị. Về khảo sát, lập phương án kỹ thuật thi công, dự toán rà phá bom mìn vật nổ là Tổng Công ty Hợp tác Kinh tế/Quân khu 4; Thi công rà phá bom mìn, vật nổ là Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn/Bộ Quốc phòng; Giám sát thi công rà phá bom mìn, vật nổ là Tổng Công ty Hợp tác Kinh tế/Quân khu 4; Giám sát tiêu huỷ bom đạn, vật nổ thu gom được trên mặt bằng dự án là Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Bình.
Bởi vì, rà phá bom mìn là công việc đặc thù, cực kỳ nguy hiểm, phải do quân đội thực hiện. Chủ đầu tư (UBND tỉnh) và Ban Quản lý dự án chỉ phối hợp tham gia trong quá trình thực hiện. Do đó, Ban Quản lý dự án với đối tác Binh đoàn Trường Sơn là đơn vị thi công và Tổng Công ty Hợp tác Kinh tế/Quân khu 4 là đơn vị giám sát theo địa chỉ nêu trong hợp đồng. Hợp đồng chỉ định thầu theo hình thức trọn gói, hiệu lực đến năm 2022. Đây là quan hệ làm phát sinh quyền và nghĩa vụ thông qua Hợp đồng, theo quy định tại Điều 352 của Bộ luật Dân sự năm 2015, Ban Quản lý dự án có quyền yêu cầu Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn/Bộ quốc phòng thực hiện nghĩa vụ bảo hành theo hợp đồng.
Đơn khiếu nại cho rằng: “Xác định thẩm quyền điều tra, truy tố sai nên vụ án bị cắt khúc “giữa cơ quan tố tụng quân đội và cơ quan tố tụng tỉnh Quảng Bình”. Từ đó dẫn đến hậu quả là vụ việc không được điều tra, kiểm sát điều tra theo đúng thẩm quyền (có hay không thiệt hại đã xảy ra, ai là người gây ra thiệt hại? cũng không được điều tra làm rõ). Tôi đề nghị xác định lại thẩm quyền theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 163, về thẩm quyền điều tra; Điều 272; 273 về thẩm quyền xét xử của tòa án quân sự theo Bộ luật tố tụng Hình sự năm 2015”.
Khiếu nại về nội dung
Cáo trạng truy tố ông Thuận “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 3 Điều 224 Bộ luật Hình sự. Nội dung Điều 224 Bộ luật Hình sự quy định 4 hành vi vi phạm tội danh này gồm: a) Quyết định đầu tư xây dựng không đúng quy định của Luật xây dựng; b) Lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán, điều chỉnh dự toán, nghiệm thu công trình sử dụng vốn của Nhà nước trái với quy định của Luật xây dựng; c) Lựa chọn nhà thầu không đủ điều kiện năng lực để thực hiện hoạt động xây dựng; d) Dàn xếp, thông đồng làm sai lệch kết quả lập dự án, khảo sát, thiết kế, giám sát thi công, xây dựng công trình.
Thực tế, hai gói thầu do UBND tỉnh Quảng Bình quyết định đầu tư xây dựng; việc thực hiện được Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ cụ thể cho một số đơn vị; Ban Quản lý dự án ký hợp đồng trọn gói cho các đơn vị quân đội. Nên đơn khiếu nại của ông Thuận cho rằng, nhiệm vụ cụ thể đã giao cho các đơn vị quân đội mà cáo trạng còn buộc tội ông là oan sai cho ông, và “Kết luận trong cáo trạng của VKSND tỉnh Quảng Bình không chỉ ra được tôi vi phạm hành vi nào trong 4 hành vi nêu trên. Thực tế chứng minh tôi chỉ là người đại diện Ban Quản lý dự án ký Hợp đồng nguyên tắc, Hợp đồng chính, ký chứng từ thanh toán giai đoạn theo đề xuất của các cơ quan chúng tôi đã hợp đồng giám sát, quản lý thi công, theo hợp đồng họ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật”.
Về số tiền 5.507.692.130 đồng mà cáo trạng kết luận thiệt hại cho Nhà nước, đơn ông Thuận cũng cho rằng “hoàn toàn không có căn cứ và không có mối quan hệ nhân quả với tư cách là Trưởng ban Quản lý dự án của tôi”. Hơn nữa, theo Kết luận điều tra số 05/KLĐT-ĐNTT/P8 của Cơ quan Điều tra hình sự Bộ quốc phòng và Cáo trạng của VKS Quân sự Trung ương thì số tiền trên nằm trong số tiền Chi nhánh miền Trung thuộc Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ gây thiệt hại”. Nên ông Thuận kêu cứu: “Hành vi gây thiệt hại tài sản Nhà nước (nếu có) không xảy ra tại Ban Quản lý dự án, không thể buộc tôi chịu trách nhiệm”.
Đáng chú ý, Hợp đồng còn phải bảo hành đến năm 2022 mới quyết toán và thanh lý số tiền bảo hành. Tính đến thời điểm hiện tại đã bàn giao mặt bằng sạch để tiến hành thi công, không có hậu quả xảy ra.
“Như vậy, không thể lấy thiệt hại do hành vi phạm tội nếu có của người khác để quy buộc trách nhiệm cho tôi. Thực tế, tôi không có hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố”, ông Thuận khẩn thiết và hy vọng được minh oan khi xét xử.
SÁU NGHỆ