UBND tỉnh Nghệ An đề nghị bổ sung hai dự án điện mặt trời nổi vào quy hoạch phát triển điện lực. Đây là hai dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn đầu tiên của tỉnh này.
Đây cũng là dự án mới và có tính khả thi cao, mang tính chiến lược, hệ thống đầu tư sạch ít ảnh hưởng tác động tới môi trường, trong khi đó lượng tiêu thụ điện hàng năm của tỉnh Nghệ An có mức tăng cao, nhất là mùa cao điểm nắng nóng. Nghệ An được biết đến vùng nắng rát, gió Lào, chảo lửa miền trung, lượng bức xạ lớn hàng năm là một lợi thế cho điện mặt trời, và các vùng hồ, long hồ như hồ Vực Mấu, hồ Khe Gỗ ở huyện Quỳnh Lưu, diện tích khai thác điện mặt trời lớn, thuận lợi chủ trương đầu tư mời gọi của tỉnh Nghệ An, khi đầu tư về hệ thống thủy điện đã dần khép kín trên địa bàn tỉnh này. Thời gian lắp đặt thi công, vận hành nhanh hơn với đầu tư hệ thống điện khác, lợi thế trong công tác giải phóng mặt bằng.
Việt Nam đang phát triển mạnh các ngành sản xuất công nghiệp, do đó nhu cầu về năng lượng phục vụ sản xuất là rất lớn, và nếu không có phương án bù đắp thì tình trạng thiếu điện là không thể tránh khỏi.
Trong lúc đó, tiềm năng về ĐMT ở Việt Nam khá tốt, đây lại là nguồn năng lượng sạch, không gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt là giá các thiết bị ĐMT trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đã giảm rất thấp. Chính vì vậy, việc phát triển ĐMT để bổ sung nguồn cung năng lượng là hết sức cần thiết.
Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương cho biết hai dự án Nghệ An muốn được bổ sung vào quy hoạch là điện mặt trời nổi hồ Vực Mấu và điện mặt trời hồ Khe Gỗ ở huyện Quỳnh Lưu.
Dự án điện mặt trời nổi hồ Vực Mấu có công suất lắp đặt là 200 MWp, vốn đầu tư dự kiến là hơn 3.100 tỷ đồng, còn điện mặt trời hồ Khe Gỗ có công suất 250 MWp với vốn đầu tư gần 3.500 tỷ đồng.
Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về việc bổ sung 2 dự án vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh, Bộ Công Thương cho biết tỉnh Nghệ An đề xuất xây dựng nhà máy điện mặt trời nổi hồ Vực Mấu tại xã Quỳnh Thắng, huyện Quỳnh Lưu có công suất lắp đặt là 200 MWp. Diện tích sử dụng dự kiến 214ha mặt nước hồ Vực Mấu, tổng mức đầu tư 3.106 tỷ đồng.
Nhà máy điện mặt trời hồ Khe Gỗ xây dựng tại xã Tân Sơn, huyện Quỳnh Lưu có tổng công suất 250 MWp. Diện tích sử dụng dự kiến 280ha bao gồm đất mặt nước, đất bán ngập hồ Khe Gỗ, tổng mức đầu tư 3.473 tỷ đồng.
Cả hai dự án đều dự kiến giá bán điện cho Tập đoàn điện lực Việt Nam là 7,09 cent/kWh (tương đương hơn 1.600 đồng/kWh). Thời gian hoàn vốn dự án hồ Vực Mấu dự kiến là 14 năm, còn dự án hồ Khe Gỗ là 17 năm.
Đây được xem là mức giá khá thấp so với vùng có bức xạ trung bình như Nghệ An. Vì thế, Bộ Công Thương lưu ý: Hai dự án điện mặt trời này dự kiến thực hiện thí điểm cơ chế đấu thầu giá điện. Do đó, Nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm về tính khả thi của dự án đối với mức giá theo tính toán, tuân thủ kết quả thực hiện cơ chế đấu thầu thí điểm về giá điện được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận và các quy định liên quan khác tại thời điểm vận hành nhà máy.
Điện mặt trời bởi mức giá hấp dẫn. Với điện mặt trời, các dự án vận hành thương mại trước tháng 7/2019 được hưởng giá ưu đãi lên đến 2.100 đồng/ kWh trong vòng 20 năm. Nếu so với giá mua điện từ các nguồn điện như thủy điện (1.000 đồng/kWh), nhiệt điện (1.500 đồng/ kWh), đó là mức giá rất cao, chỉ xếp sau điện khí và điện chạy dầu. Mức giá ưu đãi lên tới gần 2.000 đồng/kWh quy định tại Quyết định 39/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là lực hút doanh nghiệp đầu tư. Giá mua điện này áp dụng với dự án vận hành thương mại trước ngày 1/11/2021 và được áp dụng 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại.
Theo góp ý của Cục điều tiết điện lực (Bộ Công Thương), việc phát triển các dự án điện mặt trời nổi trên mặt hồ hiện đang là xu hướng mới trên thế giới nói chung cũng như tại Việt Nam nói riêng. Các dự án điện mặt trời nổi có lợi thế về mặt kinh tế và quy trình triển khai thực hiện so với dự án điện mặt trời trên mặt đất như tiết kiệm được diện tích đất đai, chi phí giải phóng mặt bằng,…
Tuy nhiên, các dự án này cần được xem xét, đánh giá kỹ tác động môi trường, giải pháp thi công xây dựng để không gây ô nhiễm lòng hồ, ảnh hưởng đến chất lượng nước, hệ sinh thái lòng hồ cũng như an toàn công trình.
Với hai dự án này, Cục Điều tiết điện lực băn khoăn khi tiềm năng bức xạ điện mặt trời tại địa điểm đề xuất xây dựng chỉ là 3,88 kWh/m2/ngày. Đây là mức tương đối thấp so với tiềm năng bức xạ trung bình tại Nghệ An (4,04/kWh/m2/ngày) cũng như các khu vực có tiềm năng phát triển điện mặt trời khác tren cả nước. Do đó, Cục Điều tiết điện lực đề nghị xem xét, tính toán kỹ hiệu quả đầu tư, phát triển dự án.
Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam, đến nay tỉnh Nghệ An chưa có nguồn năng lượng tái tạo tập trung nào được đề xuất bổ sung vào quy hoạch và triển khai đầu tư. Các dự án kể trên là các dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn đầu tiên được đề xuất bổ sung vào quy hoạch.
Nguyễn Sơn – Lương Sơn
