Ông Trần Tuấn Ngọc ở huyện Phú Quốc (Kiên Giang) bị bệnh tâm thần từ năm 2011 đến nay và cơ quan giám định pháp y cũng xác định bị bệnh, nhưng lại có kết luận tại một thời điểm “đủ năng lực nhận thức và điều khiển hành vi” nên vừa bị VKSND tỉnh Kiên Giang ra cáo trạng truy tố. Giám định pháp y tâm thần này, theo luật sư là mâu thuẫn, có thể dẫn tới oan sai cho nên đang kiến nghị giám định lại.
Bệnh tâm thần từ năm 2011
Cáo trạng của VKSND tỉnh Kiên Giang số 09/CT-VKSKG-P1 ngày 15/6/2020 truy tố bị cáo Trần Tuấn Ngọc tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới”. Theo cáo trạng, bị cáo Ngọc sinh năm 1973 trong gia đình 9 anh chị em ở xã Bãi Thơm (Phú Quốc, Kiên Giang) có cơ sở kinh doanh. Ngày 5/12/2019, bị cáo Ngọc bảo một người phụ trách cơ sở kinh doanh của gia đình mang theo hơn 731 triệu đồng, thuê xe chạy sang Campuchia mua nhà, nhưng không mua và chiều tối trở về qua cửa khẩu Hà Tiên đã bị liên ngành kiểm tra hành chính, phát hiện số tiền nên thu giữ. Sau đó, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Kiên Giang khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và bắt tạm giam bị cáo Ngọc về hành vi “vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”.
Ở phần lý lịch của bị cáo Ngọc, cáo trạng cho biết tình trạng bệnh tâm thần khởi phát từ năm 2011. Cụ thể, ngày 7/1/2011 bị cáo Ngọc bị Công an huyện Phú Quốc khởi tố hành vi “đánh bạc” và ngày 4/7/2011, TAND tỉnh Kiên Giang xử phúc thẩm phạt 2 năm tù giam. Tiếp theo, ngày 9/8/2011, bị cáo Ngọc bị khởi tố hành vi “gây rối trật tự nơi công cộng”. Tuy nhiên, sau đó phát hiện bị cáo Ngọc bị bệnh tâm thần nên các hành vi trên được miễn trách nhiệm hình sự.
Về hành vi “gây rối trật tự nơi công cộng” được đình chỉ điều tra bị can ngày 2/3/2015, do “không đủ năng lực, chịu trách nhiệm hình sự tại thời điểm gây án, bị can gây án trong tình trạng chấn động não, không có năng lực nhận thức và điều khiển hành vi”. Về bản án đánh bạc, ngày 18/1/2016, TAND tỉnh Kiên Giang ra quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh “đối với người bị phạt án tù Trần Tuấn Ngọc”. Bị cáo Ngọc được đưa vào Viện pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa điều trị bắt buộc từ ngày 3/2/2016 đến 15/11/2017.
Giám định tâm thần “mâu thuẫn”
Vì có lịch sử bệnh tâm thần nên sau khi bị bắt quả tang vận chuyển tiền trái phép qua biên giới, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Kiên Giang trưng cầu giám định tâm thần bị cáo Ngọc với Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực Tây Nam Bộ tại TP.Cần Thơ. Kết luận giám định số 105/2020/KL.GĐ ngày 25/5/2020: “Về y học: Trước, trong và sau khi phạm tội đương sự có bệnh lý tâm thần, rối loạn nhân cách thực tổn (F07.0-ICD10). Hiện tại: Đương sự có bệnh lý tâm thần, hội chứng Ganser (F44.80-ICD10), rối loạn nhân cách thực tổn (F07.0-ICD10). Về năng lực: Tại thời điểm phạm tội đương sự đủ năng lực nhận thức và điều khiển hành vi; hiện tại đương sự hạn chế nhận thức và điều khiển hành vi do bệnh lý tâm thần”. Nội dung kết luận giám định được ghi đầy đủ trong cáo trạng và Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Kiên Giang cũng thông báo với luật sư.
Cáo trạng xác định bị cáo Ngọc bị bệnh tâm thần từ năm 2011 đến nay, xem đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nên trong kết luận đã áp dụng các điều khoản của Bộ luật Hình sự năm 2015 về “Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc hạn chế khả năng điều khiển hành vi của mình” cho bị cáo Ngọc.
Qua cáo trạng và hồ sơ, Luật sư Nguyễn Trường Thành là người bào chữa cho bị cáo Ngọc cho rằng, kết luận của Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực Tây Nam Bộ tại TP.Cần Thơ có sự mâu thuẫn. Đó là đã xác định “Trước, trong và sau khi phạm tội đương sự có bệnh lý tâm thần, rối loạn nhân cách thực tổn. Hiện tại đương sự hạn chế nhận thức và điều khiển hành vi do bệnh lý tâm thần” nhưng “Tại thời điểm phạm tội đương sự đủ năng lực nhận thức và điều khiển hành vi”.
Kiến nghị giám định lại
Ngày 25/6/2020, Luật sư Thành có văn bản đề nghị Chánh án TAND và Viện trưởng VKSND tỉnh Kiên Giang xem xét để trưng cầu giám định lại bởi một tổ chức giám định tâm thần khác, nhằm làm rõ các mâu thuẫn, tránh gây ra oan sai. Cụ thể, Luật sư đề nghị trưng cầu giám định lại ở Viện giám định pháp y Trung ương Biên Hòa.
SÁU NGHỆ
