Để đạt mục tiêu xuất khẩu trên 1,6 tỷ USD năm nay, ngành hàng cá tra và các doanh nghiệp chế biến cần đẩy mạnh giao dịch điện tử dịch bệnh COVID-19; xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử đối với chuỗi sản xuất xuất khẩu: Nhà máy chế biển -cơ sở nuôi, ao nuôi đã được cấp mã số nhằm minh bạch thông tin…
Giá bán cá tra nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu hiện dao động từ 29.500-30.000 đồng/kg, tăng từ 5.000-5.500 đồng/kg so với cuối năm 2021.Thị trường nhập khẩu phục hồi, tăng trưởng tốt, trong đó, chủ yếu ở 4 nhóm chính gồm Trung Quốc 31%, Mỹ 23%, các nước thuộc Hiệp định Đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) 13% và EU 6,6%,…đang là tiền đề quan trọng để ngành hàng cá tra phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm trong năm 2022.
Tuy nhiên để đạtmục tiêu dự kiến năm 2022, sản lượng cá tra thương phẩm của nước ta đạt 1,6-1,7 triệu tấn và kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,6 tỉ USD , hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp và đơn vị có liên quan cần kịp thời thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm ổn định và nâng cao chuỗi giá trị ngành cá tra.
Tại Hội nghị triển khai kế hoạch phát triển ngành cá tra năm 2022 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa được tổ chức tại Cần Thơ ngày 25/2. Nhiều ý kiến liên quan đến thuận lợi và khó khăn đối với ngành hàng cá tra đã được nêu ra.
Theo bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng thư ký Hiệp hội xuất khẩu và chế biến thủy sản (Hiệp hội VASEP), dự báo giá xuất khẩu cá tra ở tất cả thị trường đều tăng, xuất khẩu cá tra trong năm 2022 tăng từ 20-25% so với năm 2021; giá cá tra xuất khẩu dự báo sẽ tăng khoảng 5%. Đối với những thị trường như Mỹ đang ở mức giá cao 3,95 USD/kg, Trung Quốc cũng tăng cao. Thị trường nhập khẩu phục hồi, tăng trưởng tốt, trong đó, chủ yếu ở 4 nhóm chính gồm Trung Quốc 31%, Mỹ 23%, các nước thuộc Hiệp định Đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) 13% và EU 6,6%,…
Dự báo giá thành cá tra tăng, nhưng ngành thủy sản cần có đánh giá và định hướng đối với nuôi trồng cá tra. Hiện nay, nguyên liệu tăng cao. Doanh nghiệp và thị trường có thể điều tiết giá xuất khẩu và chất lượng. Tuy nhiên, các ngành chức năng cần định hướng cho người nuôi, doanh nghiệp cân đối cung cầu để tăng độ an toàn giá trị và lợi nhuận, tránh tình trạng phát triển nóng như năm 2018, bà Lan, khuyến cáo.
Trước tình hình xuất khẩu cá tra có nhiều khởi sắc trong năm 2022, ông Trần Văn Hùng, Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Hùng Cá (tỉnh Đồng Tháp) , cho biết sẽ có nhiều thuận lợi về giá nguyên liệu và giá xuất khẩu cá tra, sản lượng cá tra sẽ tăng mạnh trở lại từ cuối năm 2022-2023.
Theo ông Hùng, giá xăng dầu tăng cao, giá cá biển thế giới tăng theo, đánh bắt biển cũng đã và sẽ tiếp tục bị giới hạn, do vậy cá nuôi nước ngọt (cá tra) của Việt Nam sẽ có chỗ đứng tốt hơn trên thị trường thế giới. Từ đầu năm 2022, giá cá tra cá tra nguyên liệu và giá xuất đã tăng rất cao là cơ hội để người dân, doanh nghiệp tiếp tục đầu tư, phát triển sản xuất. Tuy nhiên, giá cao, dẫn đến tăng trưởng nóng cũng tiềm ẩn nhiều hệ lụy như tình trạng lạm dụng trong sản xuất, kinh doanh, chất lượng sản phẩm có thể bị giảm sút, gây mất ổn định ngành hàng…
Ngoài ra, tuy dịch bệnh COVID-19 đã giảm căng thẳng nhưng chưa chấm dứt vẫn là thách thức cho chuỗi cung ứng và chế biến; chi phí leo thang, tình hình vận tải biển vẫn chưa có giải pháp tích cực; lạm phát tăng tại Mỹ có thể khiến sức mua giảm, sức mua tăng đột biến như năm 2021 khó xảy ra. “Nếu cước tàu biển, logistics, lao động tiếp tục đứng ở mức cao như hiện tại và tăng thêm thì giá cá tra nguyên liệu không thể tăng thêm nhiều hơn nữa,” ông Trần Văn Hùng, Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hùng Cá (tỉnh Đồng Tháp) bảy tỏ những lo lắng.
Thông tin tại Hội nghị, ông Nhữ Văn Cẩn, Vụ trưởng Vụ nuôi trồng thủy sản cho biết: Tình hình thời tiết, khí hậu có thể tiếp tục diễn biến bất thường; hạn hán xâm nhập mặn diễn ra sớm có thể làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh và gây khó khăn cho sản xuất.
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, các tháng mùa khô năm 2022, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mekong về Đồng bằng sông Cửu Long khả năng thiếu hụt từ 10-15% so với trung bình nhiều năm. Xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, khả năng tập trung trong khoảng tháng 2 đến tháng 4, nguồn nước giảm và tình trạng xâm nhập mặn tiềm ẩn rủi ro về dịch bệnh.
Ngoài thời tiết, khí hậu thì thị trường và rào cản thương mại cũng là thách thức đối với ngành hàng cá tra. Các hiệp định tự do thương mại thế hệ mới mà nước ta tham gia vừa là thách thức, vừa là cơ hội để sản phẩm cá tra Việt Nam tiếp tục xuất khẩu vào các thị trường EU, Hoa Kỳ,… Tuy nhiên, những yêu cầu ngày càng khắt khe từ trường nhập khẩu đòi hỏi ngành hàng cá tra nước ta phải nỗ lực để đáp ứng.
“Sau khi đại dịch COVID-19 được kiểm soát, hoạt động thanh kiểm tra trực tiếp của Cục thanh tra an toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ đối với toàn chuỗi cá tra có thể sẽ nối lại. Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ban hành lệnh số 248, 249 áp dụng đối với hoạt động xuất khẩu sản phẩm thủy sản sang Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 1/1/2022. Lệnh 248, 249 có thể sẽ có ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thủy sản đông lạnh, trong đó có cá tra,” ông Nhữ Văn Cẩn nhận định.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Ðức Tiến yêu cầu các cơ quan chuyên môn thuộc bộ và các địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp và đơn vị có liên quan cần kịp thời thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm ổn định và nâng cao chuỗi giá trị ngành cá tra. Ðặc biệt, cần liên kết theo chuỗi để đảm bảo phát triển bền vững và chú ý đầu tư, phát triển chế biến sâu, xây dựng thương hiệu sản phẩm để nâng cao giá trị, sức cạnh tranh. Ngoài việc làm tốt công tác quy hoạch, cần kiểm soát, quản lý chặt chẽ các yếu tố đầu vào phục vụ sản xuất đến nuôi trồng, chế biến và phát triển thị trường tiêu thụ. Quan tâm đảm bảo và nâng cao chất lượng nguồn con giống và nguồn thức ăn chăn nuôi, tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để nuôi trồng đạt hiệu quả cao, ít hao hụt, giảm giá thành sản xuất. Kịp thời tháo gỡ các rào cản của thị trường, phát triển xuất khẩu gắn với việc chú trọng tiêu thụ hàng tại nội địa…
Ông Phùng Đức Tiến cũng lưu ý, các doanh cần nghiệp đẩy mạnh hoạt động giao dịch điện tử trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19; xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử đối với chuỗi xuất khẩu-nhà máy chế biển-cơ sở nuôi, ao nuôi đã được cấp mã số nhằm minh bạch thông tin. Hệ thống truy xuất điện tử này của doanh nghiệp chế biến có thể kết nối với hệ thống quản lý ao nuôi của cơ quan quản lý thủy sản; tìm kiếm thị trường mới, chuyển hướng thị trường xuất khẩu thay vì tập trung vào một số thị trường chính, ông Tiến nhấn mạnh.
Trường Ca
