Sáng 17/9, tại tỉnh Tiền Giang, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị bàn giải pháp khôi phục, bảo vệ và quản lý vườn cây ăn quả ĐBSCL đã đưa ra 2 kịch bản xâm nhập mặn cho mùa khô năm 2020-2021 dự kiến sẽ khá khốc liệt.
Hai kịch bản
Tổng cục Thủy lợi dự báo, xâm nhập mặn mùa khô năm 2020-2021 dự kiến xảy ra 2 kịch bản đều gây thiệt hại nghiêm trọng cho vườn cây ăn trái.
Kịch bản 1, cuối năm 2020 mới tăng lượng mưa nên khả năng xảy ra xâm nhập mặn ở mức nặng đến rất nặng. Phạm vi xâm nhập mặn 4 g/lít sâu nhất ở các cửa sông Mê Công từ 55-65 km xuất hiện từ tháng 2 và 3/2021, sâu hơn trung bình nhiều năm từ 15-20 km, thấp hơn năm 2015-2016 từ 5-8 km, thấp hơn năm 2019-2020 từ 7-13 km.
Kịch bản 2, mưa ít như từ đầu mùa mưa đến nay nên xâm nhập mặn ở mức rất nặng đến nghiêm trọng. Phạm vi xâm nhập mặn 4 g/lít sâu nhất ở các cửa sông Mê Công từ 60-70 km xuất hiện từ tháng 2 và 3/2021, sâu hơn trung bình nhiều năm từ 20-25 km. Xâm nhập mặn này tương đương với năm 2015-2016, một số thời điểm tương đương năm 2019-2020.
Theo kịch bản 1, xâm nhập mặn sẽ ảnh hưởng đến khoảng 50.000 ha cây ăn trái. Theo kịch bản thứ 2, xâm nhập mặn sẽ ảnh hưởng đến khoảng 82.000 ha cây ăn trái. Đây là những ảnh hưởng rất nghiêm trọng đối với vườn cây ăn trái ĐBSCL. Bởi diện tích bị ảnh hưởng trong mùa khô 2020-2021 như dự kiến sẽ gấp hai hoặc gấp ba mùa khô 2019-2020 (diện tích cây ăn quả ĐBSCL bị ảnh hưởng xâm nhập mặn chỉ khoảng 25.120 ha).
Thiệt hại nặng và ứng phó
Vùng ĐBSCL có diện tích trồng cây ăn trái tập trung hơn 300.000 ha, chiếm 39% tổng diện tích cây ăn trái cả nước. Mùa khô năm 2019-2020, xâm nhập mặn ảnh hưởng đến 25.120 ha; gồm sầu riêng 9.640 ha, bưởi 5.740 ha, chanh 2.340 ha, chôm chôm 4.610 ha, còn lại là cây ăn trái khác. Trong đó, có 14.500 ha bị thiệt hại, gồm 5.700 ha thiệt hại từ 30-70% và 8.800 ha thiệt hại trên 70%. Thiệt hại trên 70% đều phải đốn bỏ để trồng lại; còn thiệt hại dưới 70% có thể phục hồi nhưng phải rửa mặn cho đất, chăm sóc cây rất tốn kém và mất nhiều năm.
Trong diện tích cây ăn trái bị thiệt hại năm 2019-2020, nặng nhất là cây sầu riêng với diện tích 5.480 ha. Bởi đây là giống cây kém chịu mặn. Theo Viện Cây ăn quả miền Nam, ĐBSCL đang khôi phục vườn cây ăn trái vừa trải qua mùa hạn mặn khốc liệt 2019-2020. Trước nguy cơ mới cận kề, cần chuẩn bị phòng chống hạn mặn cho mùa khô 2020-2021 để giảm thiệt hại.
Cục Trồng trọt khuyến cáo, đo độ mặn cẩn thận trước mỗi lần lấy nước tưới, không tưới nước có độ mặn trên 1 g/lít cho cây. Đối với một số cây ăn trái mẫn cảm với mặn như sầu riêng, chôm chôm, măng cụt… không tưới nước có độ mặn trên 0,5 g/lít. Trong thời gian nhiễm mặn chỉ tưới nước tối thiểu, giúp cho cây không bị héo và mặt đất không bị khô nứt.
Ngay từ giờ, cần có giải pháp tích trữ nước hợp lý trong các vườn cây ăn trái. Cân đối nguồn nước tưới để chủ động tích trữ nước ngọt thông qua hệ thống cống đập, bờ kè, các hồ kênh mương dự trữ nước ngọt. Đào ao, nạo vét các kênh mương trong vườn để trữ nước. Sử dụng các túi đựng để trữ nước, kết hợp sử dụng nguồn nước tiết kiệm thông qua hệ thống tưới nước nhỏ giọt, phun sương.
SÁU NGHỆ
