23 C
Hanoi
Thứ Sáu, 29 Tháng Ba, 2024

Cần Thơ, có “cứng nhắc” trong giải quyết chuyển mục đích sử dụng đất hộ gia đình?

Print Friendly, PDF & Email

Tạp chí Ánh Sáng và Cuộc Sống mới đây đã nhận được văn bản kiến nghị của Thạc sỹ-Luật sư Phạm Hồng Du ở Đoàn Luật sư TP Cần Thơ phản ánh vướng mắc trong việc chuyển mục đích sử dụng đất ở quận Bình Thủy gây khó cho người dân. Đây cũng là tình trạng đã xuất hiện ở một số địa phương khác. Bài viết cung cấp một số góc nhìn pháp lý nhằm góp phần thúc đẩy chính sách pháp lý phù hợp với thực tiễn.  

Thạc sỹ-Luật sư Phạm Hồng Du

Sự việc

Theo đơn kiến nghị của Luật sư: Nhận sự ủy quyền của bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, người có đất ở phường Bình Thủy (quận Bình Thủy), ngày 2/7/2021 Luật sư nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất CLN sang ODT tại Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả UBND quận Bình Thủy. Công chức tiếp nhận trả lời, thửa đất phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hằng năm, quy hoạch xây dựng, đủ điều kiện để chuyển mục đích. Do bà Lan chưa đăng ký nhu cầu sử dụng đất tại địa phương vào năm 2020 (trước 1 năm) nên không được xem xét chuyển mục đích trong năm nay. Công chức này không nhận hồ sơ. Sau khi làm việc với ông Lương Sĩ Nam, Phó phòng TN&MT quận Bình Thuỷ, hồ sơ đã được tiếp nhận.

Ngày 6/7/2021, Phòng TN&MT có Công văn số 805/P.TNMT thông báo là thửa đất của bà Lan “nằm trong khu đất ở hiện hữu, theo quy hoạch xây dựng”. Tuy nhiên, căn cứ quy định tại điểm b, khoản 2 Điều 46 Thông tư 01/2021/TT-BTNMT ngày 12/4/2021 của Bộ trưởng Bộ TN&MT thì thửa đất của bà Lan không đăng ký nhu cầu sử dụng đất của năm trước, nên chưa được xem xét giải quyết. Thông báo “Đề nghị bà Nguyễn Thị Ngọc Lan liên hệ UBND phường Bình Thủy nơi có đất để đăng ký nhu cầu sử dụng đất làm cơ sở xem xét xác định nhu cầu sử dụng đất vào kế hoạch sử dụng đất năm 2022 theo quy định”.

Lập luận về sự vi phạm

Luật sư cho rằng việc công chức từ chối nhận hồ sơ mà không viết phiếu từ chối là vi phạm quy định tại điểm b khoản 1 Điều 17 Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23/4/2018 của Chính phủ về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính. Điểm này quy định: “Trường hợp từ chối nhận hồ sơ, cán bộ, công chức, viên chức tiếp nhận hồ sơ phải nêu rõ lý do theo mẫu phiếu từ chối giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính”.

Thạc sĩ Nguyễn Chí Dũng

Mặc dù kết luận vị trí đất của bà Lan xin chuyển dổi phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất năm 2021 là đất ODT và phù hợp với quy hoạch xây dựng là khu đất ở (Công văn số 361/PQLĐT-TTQH ngày 25/6/2021 của Phòng Quản lý đô thị quận Bình Thuỷ) nhưng Phòng TN&MT quận Bình Thủy với Công văn số 805/P.TNMT đã căn cứ Thông tư 01/2021/TT-BTNMT ngày 12/4/2021, yêu cầu bà Lan phải làm đơn đăng ký nhu cầu sử dụng đất vào năm 2021 tại UBND phường (nơi có đất) thì đến năm 2022 mới được giải quyết.

Đối với nội dung tại Công văn số 805/P.TNMT của Phòng TN&MT quận Bình Thủy, Luật sư khẳng định đơn vị này đã vận dụng không đúng văn bản pháp luật. Cụ thể: Phạm vi điều chỉnh của Thông tư 01/2021/TT-BTNMT là: “quy định kỹ thuật việc lập, điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất quốc gia; lập, điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp huyện. Thông tư không điều chỉnh về căn cứ, điều kiện, hồ sơ, trình tự, thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất. Điểm b khoản 2 Điều 46 Thông tư này cũng không có nội dung nào quy định buộc người dân phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất tại UBND cấp xã nơi có đất trước 1 năm.

Mặt khác, khoản 1 Điều 52 Luật Đất đai năm 2013 quy định về căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là “Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt”. Điều 7 Thông tư 30/2014/TT-BTNMT ngày 2/06/2014 của Bộ trưởng Bộ TN&MT cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trên cơ sở nhu cầu sử dụng đất, đồng thời phải đánh giá về sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch chuyên ngành đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Đơn của Thạc sỹ-Luật sư Phạm Hồng Du

Công văn số 636/TCQLĐĐ-CSPC ngày 27/3/2020 của Tổng cục Quản lý đất đai – Bộ TN&MT: “Khoản 1 Điều 6 Luật Đất đai quy định nguyên tắc sử dụng là “đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất”; theo Khoản 1 Điều 52 Luật đất đai thì căn cứ chuyển mục đích là kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; Khoản 8 Điều 35 Luật đất đai quy định: “quy hoạch, kế hoạch của ngành, lĩnh vực, địa phương phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt”. Do vậy, khi giải quyết thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất đề nghị căn cứ các quy định nêu trên để xem xét sự phù hợp của việc chuyển mục đích sử dụng đất”.

Khoản 1 Điều 6 Thông tư 30/2014/TT-BTNMT ngày 2/6/2014 của Bộ trưởng Bộ TN&MT quy định hồ sơ xin phép chuyển mục đích sử dụng đất: “Người sử dụng đất nộp 1 bộ hồ sơ đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; hồ sơ gồm: a) Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư này; b) Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.

Ở cấp thành phố, Công văn số 2058/STNMT-QHKH ngày 25/8/2015 và Công văn số 2547/STNMT-QHKH ngày 7/10/2018 của Sở TN&MT TP Cần Thơ trả lời, hướng dẫn chuyên môn cho Phòng TN&MT quận Bình Thủy về vị trí đất xin chuyển mục đích “phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hằng năm đã được phê duyệt thì đề nghị Phòng TN&MT quận Bình Thuỷ xem xét giải quyết hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân theo thẩm quyền quy định”.

Luật sư Phạm Hồng Du cho biết: đã chính thức có đơn đề nghị UBND quận Bình Thuỷ chỉ đạo Phòng TN&MT quận tiếp nhận lại hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất của bà Lan và giải quyết theo quy định của pháp luật.

Có thể kìm hãm sự phát triển kinh tế-xã hội

Theo Thạc sĩ Nguyễn Chí Dũng, Phó trưởng Khoa Luật Trường Đại học Nam Cần Thơ: Hiện nay, một số địa phương yêu cầu người dân để được chuyển mục đích sử dụng đất phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất trước một năm tại UBND xã, phường, thị trấn là không phù hợp với quy định pháp luật và bất hợp lý về mặt thực tiễn ở nhiều khía cạnh.

Một là, thủ tục để người dân đăng ký nhu cầu sử dụng đất trước một năm được quy định trong văn bản nào và các địa phương đã có thông báo cho người dân được biết hay chưa?

Hai là, trường hợp người dân đăng ký nhu cầu sử dụng, nhu cầu chuyển đổi mục đích SD đất có thể không phù hợp với kế hoạch sử dụng đất năm sau nhưng qua năm tiếp theo lại phù hợp với kế hoạch sử dụng đất và ngược lại; Trường hợp năm nay khi đăng ký nhu cầu sử dụng đất, nhu cầu chuyển đổi mục đích SD đất phù hợp với kế hoạch sử dụng đất nhưng qua năm tiếp theo lại không phù hợp với kế hoạch sử dụng đất; các trường hợp đó phải giải quyết như thế nào?

Ba là, chỉ người đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới được đăng ký nhu cầu sử dụng đất hay tất cả người dân đều có quyền đăng ký nhu cầu dụng đất?

Bốn là, giả sử nếu để được chuyển mục đích sử dụng đất người dân phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất trước một năm là hợp pháp thì việc một số địa phương đã cho chuyển mục đích sử dụng đất mà không yêu cầu người dân phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất trước một năm có trái pháp luật hay không?

Năm là đối với các dự án kinh tế phải chuyển mục đích sử dụng đất, yêu cầu này không thể thực hiện được. Vì, khi đăng ký nhu cầu sử dụng đất thì đất vẫn còn đứng tên người dân do chưa hoàn tất việc thu hồi, bồi thường. Ngược lại, nếu không có quyền sử dụng đất mà vẫn được đăng ký nhu cầu sử dụng đất thì ai cũng đăng ký để dự phòng cho mình từ đó dẫn đến việc xác định chỉ tiêu sử dụng đất sẽ không chính xác.

Thạc sĩ Nguyễn Chí Dũng nhận xét: quy định này sẽ kìm hãm sự phát triển kinh tế – xã hội, làm chậm quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Bởi lẽ, người sử dụng đất muốn chuyển mục đích sử dụng đất để hoạt động thương mại, dịch vụ nhưng phải đợi một năm kể từ ngày đăng ký mới được chuyển mục đích sử dụng đất là quá lâu. Trong khi đó, chúng ta đang có những chính sách để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển, khuyến khích người dân đầu tư, khởi nghiệp để thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

SÁU NGHỆ

 

 

 

                                                                                        

 

 

 

Bài viết liên quan