Vượt qua nhiều khó khăn về vốn đầu tư và cơ chế quản lý, hệ thống đèn LED những năm qua không ngừng lan rộng, tỏa sáng ở các phố thị vùng ĐBSCL.
Từ tỉnh nghèo
Tỉnh Bạc Liêu thuộc hàng nghèo ở ĐBSCL, có 7 đơn vị hành chính: thành phố Bạc Liêu trung tâm tỉnh lỵ, thị xã Giá Rai và 5 huyện Vĩnh Lợi, Hoà Bình, Đông Hải, Phước Long, Hồng Dân. Cuối năm 2012, Trung tâm Dịch vụ đô thị tỉnh Bạc Liêu được thành lập, trên cơ sở tách ra từ Công ty Cấp thoát nước & Vệ sinh môi trường đô thị Bạc Liêu. Trung tâm có nhiệm vụ sửa chữa, duy tu, bảo dưỡng, vận hành đèn trang trí công viên, tiểu đảo, chiếu sáng đô thị, đèn tín hiệu giao thông và thực hiện đầu tư phát triển hệ thống chiếu sáng đô thị.
Để giảm chi phí tiền điện, tăng mỹ quan cho các tuyến đường, Trung tâm đã chủ động xây dựng kế hoạch thay thế đèn cũ bằng đèn LED. Đến năm 2014, đã thay thế 468 bộ đèn cao áp HPS 100-400W bằng đèn LED 80-120W. Gồm 370 bộ đèn LED 90W và 98 bộ đèn LED 120W trên 8 tuyến đường chính nội ô thành phố Bạc Liêu. Đó là các tuyến đường Trần Phú, Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Văn Linh, Hùng Vương, Nguyễn Thái Học, Trần Huỳnh, 30/4 và Khu dân cư Trần Huỳnh.
Để đánh giá hiệu quả tiết kiệm của việc thay đèn cao áp HPS bằng đèn LED, Trung tâm lắp đặt điện kế tại các tuyến đường để theo dõi điện năng tiêu thụ trước và sau khi thay thế. Kết quả cho thấy, tiết kiệm được khoảng 30% điện năng tiêu thụ hàng tháng, giảm cho ngân sách hơn 340 triệu đồng trong việc chi trả tiền điện chiếu sáng.
Đến cuối năm 2015, Trung tâm dịch vụ Đô thị tỉnh Bạc Liêu quản lý và vận hành số lượng đèn chiếu sáng công cộng chỉ riêng địa bàn thành phố Bạc Liêu là 4.914 bộ. Trong đó: đèn cao áp HPS từ 100W đến 400W là 3.454 bộ (chiếm 70,5%), đèn Compact từ 20W đến 55W là 992 bộ (chiếm 20%), đèn LED 468 bộ (chiếm 9,5%).
Phó giám đốc Trung tâm Dương Văn Út cho biết, phương án tiết kiệm điện năng hàng đầu hiện nay vẫn là cải tạo đèn cao áp 250W sang đèn LED (Osram 110W, Nikkon 90W) trên một số tuyến đường chính, số lượng 400 bộ. “Khi thiết kế, xây dựng hệ thống chiếu sáng mới, chúng tôi cũng đề xuất lựa chọn sử dụng đèn Led để tiết kiệm điện”, ông Út nói.
Đến mọi phố thị
Thành phố Bến Tre hiện có 7.526 bộ đèn chiếu sáng. Trong đó, đèn Led đã tỏa sáng trên nhiều đường lớn như: đại lộ Đồng Khởi, đường Cách mạng Tháng Tám, Nguyễn Đình Chiểu, Vàng Đai. Tổng giám đốc Cty Cổ phần Công trình đô thị Bến Tre, ông Ngô Trung Kiên cho biết: “Đang lập dự án thay đổi toàn bộ đèn chiếu sáng trên địa bàn thành phố Bến Tre bằng đèn LED, dự kiến năm 2017 thực hiện”.
Ở thành phố Cà Mau đèn Led đã sáng rực nhiều khu dân cư, đường phố. Từ đầu năm đến tháng 9/2016, có 441 bộ đèn Led mới được lắp đặt, bàn giao vận hành chiếu sáng 8 con đường. Đó là đường Ngô Quyền, Hùng Vương, An Dương Vương, 3 tháng 2, Tôn Đức Thắng, Quách Văn Phẩm, Quản lộ Phụng Hiệp và XN Thành Đoàn. Bên cạnh, 459 bộ đèn Led trang trí, so với năm 2015 tăng gần 20%.
Thị xã Giá Rai của tỉnh Bạc Liêu có 118 bộ đèn LED, chủ yếu dùng thắp sáng đường đi. Thị xã Hà Tiên của tỉnh Kiên Giang có 410 bộ đèn Led lắp ở các đường trục chính Công viên Quảng trường và cầu Tô Châu, chiếm 15% tổng số đèn chiếu sáng. Theo dòng sông Mê Công ngược lên thị xã Châu Đốc của tỉnh An Giang gần biên giới với Campuchia, đã có 44 bộ đèn LED thay thế đèn cũ. Sang thị xã Kiến Tường của tỉnh Long An, khu nội ô đã có 129 bộ đèn LED tỏa sáng. Ở huyện Vĩnh Hưng, tỉnh Long An mới có 36 km đường được chiếu sáng nhưng cũng đã có 71 bộ đèn LED các loại.
Còn thành phố Cần Thơ, trung tâm ĐBSCL, đèn Led càng rực rỡ. Tháng 9/2016 so với cuối năm 2015, chỉ tính 3 quận trung tâm là Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng đã tăng gần 3.500 bộ đèn LED. Trong đó, 3.200 bộ đèn LED trang trí do thay thế đèn sợi đốt cũ và lắp mới; còn lại là lắp mới chiếu sáng trên các tuyến đường. Nhiều tuyến đường về vùng nông thôn đã được lắp đèn LED chiếu sáng như tỉnh lộ 922 lắp mới 110 bộ, đường Bốn tổng Một ngàn lắp mới 74 bộ.
Chủ động vượt khó
Công nghệ đèn Led mới vào giai đoạn đầu tư, nghiên cứu và phát triển nên ngày càng chứng tỏ nhiều ưu điểm nổi trội so với các hệ thống đèn chiếu sáng khác. Đèn LED có khả năng đạt được cường độ chiếu sáng thích hợp ngay khi khởi động, ít hao năng lượng; tuổi thọ trung bình cao gấp 5 đến 20 lần đèn cao áp truyền thống. Các loại đèn LED cao áp thường có tuổi thọ từ 50.000 đến 100.000 giờ, qua đó giảm đáng kể thời gian và chi phí bảo trì, bảo dưỡng hay thay thế bóng. Hiệu suất phát sáng không ngừng được nâng cao trong khi giá thành ngày càng giảm.
Đặc biệt về mặt xã hội: đèn LED không có bức xạ cực tím, độ trung thực màu sắc cao. Nguồn sáng LED không sử dụng vật liệu độc hại như chì, thủy ngân nên thân thiện với môi trường. Tương lai, hiệu suất phát quang tăng góp phần giảm lượng phát thải khí nhà kính CO2. Về mặt kinh tế, đèn LED giảm chi phí tiền điện so với đèn cao áp thông thường khá nhiều.
Tuy nhiên, nhược điểm của đèn LED là chi phí đầu tư ban đầu gấp 5-7 lần đèn cao áp thông thường. Hy vọng trong tương lai gần, công nghệ LED phát triển sẽ hạ giá thành để tạo điều kiện đẩy nhanh quá trình thay thế toàn bộ các loại đèn chiếu sáng truyền thống hiện nay.
Nhưng không chỉ chờ đợi, các đơn vị quản lý hệ thống chiếu sáng ở ĐBSCL đang chủ động khai thác các nguồn lực, thay thế dần đèn cũ bằng đèn LED trên các tuyến đường nhằm tiết kiệm điện, tạo mỹ quan đô thị và bảo vệ môi trường. Đồng thời, kiến nghị các cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư, thuế, tín dụng, giá cả nhằm khuyến khích nhiều tổ chức, cá nhân tham gia phát triển hệ thống chiếu sáng sử dụng đèn LED.
THANH HẢI
