Tính đến ngày 17/11/2020, theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cả nước có 66.323 dự án lắp đặt tấm năng lượng mặt trời với tổng công suất 2.235 MWp, so với cuối tháng 5/2020 đã tăng 210% dự án và gần 324% công suất lắp đặt. Điện mặt trời áp mái dự báo còn phát triển nhanh hơn trong thời gian tới với chương trình “Triệu ngôi nhà xanh vì Việt Nam thịnh vượng” do Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) triển khai.
Hồi cuối tháng 5/2020, cả nước mới có 31.506 dự án điện mặt trời áp mái với tổng công suất lắp đặt xấp xỉ 652 MWp. Sản lượng điện mặt trời áp mái phát lên lưới đang tăng nhanh từng tháng, chẳng hạn trong tháng 9/2020, cũng số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, điện mặt trời áp mái cả nước phát lên lưới 118.891 MWh gấp hơn 1,4 lần của tháng 8/2020 là 82.671,4 MWh.
Trong điện mặt trời áp mái cuối tháng 5/2020, khu vực công nghiệp chiếm 56% tổng công suất lắp đặt, tiếp đến hộ gia đình 28%, thương mại 11% và hành chính sự nghiệp 5%. Các tỉnh, thành phố phía Nam (bao gồm TP Hồ Chí Minh) vẫn duy trì là các địa phương dẫn đầu trong lắp đặt điện mặt trời áp mái cả số dự án và tổng công suất. Sản lượng điện phát lên lưới đã giảm phát thải 810.440 tấn khí CO2.
Chương trình triệu ngôi nhà xanh có mục tiêu thúc đẩy phát triển để đạt 1.000.000 ngôi nhà sử dụng năng lượng mặt trời vào năm 2030. Theo bà Nguyễn Thị Hà, Quản lý Chương trình Năng lượng Bền vững của GreenID cho biết, Chương trình chú trọng mang lại lợi ích cho các hộ gia đình, doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Những hoạt động chính của Chương trình, truyền thông nâng cao nhận thức cho cộng đồng (cổng thông tin điện tử, fanpage, truyền thông trực tiếp); xây dựng nhóm Đại sứ Xanh và mối quan hệ hợp tác với các bên liên quan. Thí điểm các mô hình điện mặt trời mái nhà, các giải pháp xanh cho các ngôi nhà và tòa nhà xanh; chứng minh lợi ích về mặt tài chính, môi trường và xã hội. Tăng cường kết nối các nguồn lực tài chính và xây dựng quỹ xanh. Thúc đẩy chính sách hỗ trợ ứng dụng điện mặt trời mái nhà và các giải pháp xanh tại Việt Nam.
Cổng thông tin điện tử www.trieunhaxanh.com.vn sẽ kết nối khách hàng và các nhà cung ứng giải pháp xanh uy tín. Giới thiệu các gói tài chính xanh cho hộ gia đình và cơ sở kinh doanh; thông tin về các giải pháp xanh được cập nhật thường xuyên. Đồng thời gây quỹ cho các khu vực không có lưới điện. Còn có Showcase các công trình/mô hình xanh tiêu biểu. Cập nhật tin tức, chính sách và tài liệu chuyên ngành về năng lượng tái tạo.
Hoạt động thí điểm đã triển khai ở Đà Nẵng, Đăk Lăk, các tỉnh ĐBSCL và một số địa bàn khác. Giải pháp xanh được ứng dụng, bên cạnh điện mặt trời mái nhà hộ độc lập còn có hệ thống tích hợp cung cấp điện và nước ở cộng đồng dân cư, điện mặt trời mái nhà nối lưới làm công cụ giảng dạy trong trường học… Qua thí điểm, bà Nguyễn Thị Hà cho biết, Chương trình gặp những thách thức về chính sách hỗ trợ ngắn hạn: Chưa có tiêu chuẩn cho hệ thống điện mặt trời mái nhà, nhận thức của người dân chưa đồng đều, tiếp cận tài chính gặp nhiều khó khăn, nguồn lực hạn chế cả kỹ thuật và tài chính địa phương.
Từ đó, Chương trình khuyến nghị: “Có chính sách dài hơi để thúc đẩy điện mặt trời mái nhà. Kết nối và huy động các nguồn tài chính đặc biệt các cơ chế cho vay hỗ trợ từ các ngân hàng. Cần có tiêu chuẩn kỹ thuật cho hệ thống điện mặt trời mái nhà. Thúc đẩy các sáng kiến đột phá để tăng cường tiếp cận điện cho khu vực vùng sâu, vùng xa. Tăng cường hợp tác, liên minh, liên kết các khối, ngành nghề đặc biệt sự tham gia của các doanh nghiệp, khối tư nhân”.
Đáng chú ý khuyến nghị thành lập và phát triển Đại sứ Xanh trên toàn quốc. Đại sứ Xanh là những người yêu thích điện mặt trời mái nhà, cam kết tham gia truyền thông lan tỏa lợi ích của mô hình, thực hiện tư vấn, kết nối những người lắp đặt và nhà cung cấp. Đại sứ Xanh thực hiện các hoạt động truyền thông đến hộ gia đình tại địa phương thông qua nhiều phương tiện, chuyển khách hàng có nhu cầu cho doanh nghiệp lắp đặt, gom nhu cầu các hộ tại địa phương để lắp đặt đồng loạt nhằm giảm giá thành. Hoạt động của Đại sứ Xanh được GreenID và doanh nghiệp trả hoa hồng. Đại sứ Xanh được đào tạo, tập huấn những kỹ năng cần thiết và làm việc theo nhóm để hỗ trợ nhau.
SÁU NGHỆ
