Chiều 10/6, Bộ Xây dựng phối hợp với UBND Thành phố Cần Thơ và báo Xây dựng tổ chức Diễn đàn “Triển vọng đầu tư xây dựng hạ tầng – Phát triển kinh tế Đồng bằng sông Cửu Long”.
Tham dự Diễn đàn có ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội; Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn; Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trần Việt Trường; Đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT); Lãnh đạo các tỉnh, thành khu vực ĐBSCL; cùng sự tham gia của hơn 500 đại biểu đại diện các Bộ ngành, chuyên gia kinh tế, các nhà khoa học, nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Tại diễn đàn, các diễn giả, chuyên gia kinh tế dành nhiều thời gian chia sẻ về thực trạng phát triển hạ tầng kỹ thuật và kinh tế vùng; cũng như tiềm năng, cơ hội; thách thức phát triển và động lực mới phát triển kinh tế khu vực ĐBSCL… nhằm tìm ra giải pháp, tạo động lực phát triển bền vững kinh tế vùng và kết nối giữa khu vực với toàn bộ các tỉnh phía Nam trong thời gian tới.
Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn cho biết: ĐBSCL là khu vực có nhiều tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế toàn diện. Chính vì vậy, quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 – 2030 đặt mục tiêu đến năm 2030 của khu vực là mức tăng trưởng bình quân phải đạt khoảng 6,5 – 7%/năm.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn, để thực hiện mục tiêu trên, phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật là điều kiện thiết yếu và cấp bách. Việc củng cố, hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật sẽ góp phần kích thích đầu tư, tạo thuận lợi cho việc xây dựng, mở rộng các đô thị, khu công nghiệp, từ đó thúc đẩy thị trường phát triển, làm gia tăng hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh và lưu thông hàng hóa trong nền kinh tế, tạo động lực cho quá trình phân bố lại dân cư, lao động.
Những năm gần đây, công tác đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật vùng ĐBSCL được quan tâm đẩy mạnh, góp phần cải thiện đời sống của người dân cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tại các đại phương trong vùng. Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả tích cực, hạ tầng kỹ thuật của vùng chưa đạt yêu cầu phát triển như mong muốn và cơ bản vẫn còn là điểm nghẽn cho sự phát triển của toàn vùng, ông Văn nhấn mạnh.
Tại diễn đàn, ông Trần Việt Trường – Chủ tịch UBND TP Cần Thơ cho biết, cùng với những tiềm năng lợi thế và cơ hội để phát triển, nhưng về kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội của vùng ĐBSCL cũng còn nhiều hạn chế, thiếu các hạ tầng quan trọng làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của cả vùng như: Chưa có cảng đầu mối và trung tâm logistics lớn cấp vùng; hạ tầng phục vụ phát triển công nghiệp thiếu, yếu và lạc hậu; một số địa phương trong khu vực còn là vùng trũng y tế, giáo dục so với cả nước. Do đó, việc tìm ra những giải pháp khả thi, tạo động lực phát triển bền vững cho TP Cần Thơ và cả vùng ĐBSCL, kết nối khu vực với các tỉnh phía Nam là đòi hỏi cần thiết và mang tính cấp bách, ông Trường chia sẻ .
Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cũng đề xuất Bộ Xây dựng ưu tiên phối hợp tham mưu trình Chính phủ xem xét chấp thuận sớm đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng Cảng Hàng không Quốc tế Cần Thơ đạt chuẩn cấp vùng/cấp khu vực kết hợp xây dựng thêm Cảng Cargo Logistcs phục vụ hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không, phù hợp Quy hoạch hệ thống cảng hàng không quốc gia. “Đây là điều kiện tiên quyết để TP làm cơ sở quy hoạch TP sân bay với quy mô diện tích khoảng 10.000 ha”, ông Trần Việt Trường nhấn mạnh. Đồng thời, chú trọng đầu tư xây dựng phát triển Cảng biển Quốc tế tại Cần Thơ phù hợp theo quy hoạch hệ thống cảng biển quốc gia và hỗ trợ hướng dẫn quy trình, tiêu chí xây dựng Trung tâm Logistics vùng ĐBSCL tại TP Cần Thơ.
Hoàn thiện đầu tư hạ tầng – tăng cường liên kết vùng
Nêu ý kiến tại Diễn đàn, ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Thường trực, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội cho biết, Quốc hội đã có Nghị quyết 45 cho phát triển khu vực ĐBSCL. Do đó, việc nâng cao hiệu quả và kết nối vùng rất cần sự chia sẻ của các địa phương trong vùng ĐBSCL.
Theo ông Hiếu, hiện nay nhiều tỉnh chưa làm xong quy hoạch tỉnh, đây cũng là cơ hội để các tỉnh ngồi lại và chia sẻ chi tiết quy hoạch để kết nối xây dựng Quy hoạch vùng và có cam kết theo trục để cùng phối hợp chi tiết hóa. Nên rất cần có sự kết hợp để huy động sự kết hợp thúc đẩy triển khai nhanh cơ chế đặc thù, hỗ trợ ngân sách của các địa phương để phát triển hạ tầng.
Về các giải pháp phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị Vùng ĐBSCL, tại Diễn đàn, ông Tạ Quang Vinh – Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng) cho biết: Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách, triển khai nhiều giải pháp để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội vùng ĐBSCL trở thành trung tâm kinh tế năng động và hiệu quả trong cả nước.
Tuy nhiên, dù đã gặt hái được nhiều kết quả tích cực, nhưng hệ thống hạ tầng kỹ thuật vùng ĐBSCL nói chung còn yếu, thiếu đồng bộ và thiếu tính liên kết. Các dự án công trình đầu mối hạ tầng khung của vùng chưa được đầu tư đồng bộ, dẫn đến hiệu quả tính liên kết vùng chưa đáp ứng được yêu cầu…
Việc phát triển nền kinh tế khu vực ĐBSCL phù hợp với mục tiêu kinh tế, chính trị xã hội, an ninh quốc phòng đã được đề ra tại Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 02/4/2022 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 78/NQ-CP ngày 18/6/2022 của Chính phủ là những nhiệm vụ rất khó khăn, nhưng rất quan trọng và cần thiết, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt giữa các cơ quan trung ương, Bộ, ngành và địa phương. Để thúc đẩy phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị nói chung và hạ tầng kỹ thuật đô thị Vùng ĐBSCL nói riêng thì cần sự chung tay của toàn hệ thống, trong đó đặc biệt là cấp chính quyền địa phương.
Do đó, để phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị vùng ĐBSCL hiệu quả hơn, các cơ quan chức năng cần hoàn thiện pháp luật, cơ chế, chính sách theo hướng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế, kể cả nhà đầu tư nước ngoài đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng bằng nhiều hình thức, phù hợp với thông lệ quốc tế, Cục trưởng Cục Hạ tầng Kỹ thuật Tạ Quang Vinh nhấn mạnh.
Theo cách tiếp cận thực tiễn của PGS.TS Trần Đình Thiên, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế trung ương. Để phát triển bền vững, vùng ĐBSCL cần những năng lực tư duy mới, cách tiếp cận phát triển mới cần tăng cường năng lực chống chịu nguồn lực để bảo vệ đất, nước và an toàn cuộc sống.
Nguồn lực đầu tư từ trung ương và bộ ngành thời gian qua cho ĐBSCL là chưa đủ, trong khi điều kiện tự nhiên không còn như xưa, nguồn nước thiếu phù sa, ven biển và bờ sông nguy cơ sạt lợ sụt lún gia tăng, dân số suy giảm, hạ tầng kỹ thuật, giao thông, công nghiệp,… đáp ứng vùng còn yếu, nên cần phải thiết kế cho sự phát triển kinh tế của Vùng phù hợp với thực tế biến đổi và thay đổi củ vùng ĐBSCL. Đặc biệt, xây dựng hạ tầng phải tính đến bảo tồn để ĐBSCL phát triển bền vững, xứng tầm với vị trí, tiềm năng và thế mạnh. Từ đó, hình thành các hành lang kinh tế và chuỗi đô thị động lực…, ông Thiên lưu ý.
Chia sẻ tại Diễn đàn về các dự án phát triển bền vững ĐBSCL ứng phó với biến đổi khí hậu, ông Phạm Hoàng Mai – Vụ trưởng Vụ Kinh tế Đối ngoại (Bộ KK&ĐT) cho biết, Bộ KH&ĐT đã phối hợp với Bộ GTVT, Bộ NN&PTNT cùng 13 địa phương xây dựng 16 đề xuất dự án, với tổng đầu tư 85.140 tỷ đồng. Trong đó, 26.134 tỷ đồng là vốn đối ứng; 59.006 tỷ đồng là vốn vay nước ngoài.
Mục tiêu của các dự án này nhằm tăng cường hệ thống giao thông kết nối các địa phương; xây dựng hoàn thiện hệ thống đường ven biển; nâng cao khả năng quản lý nguồn nước, chống chịu và ứng phó biến đổi khí hậu; thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển Vùng. Tất cả nhằm mục đích nâng cao, ứng phó biến đổi khí hậu, ông Mai khẳng định
Về kết cấu hạ tầng giao thông vùng ĐBSCL, ông Phan Hoàng Phương, đại diện Viện Chiến lược Giao thông Vận tải cho biết, đầu tư phát triển hạ tầng giao thông vùng ĐBSCL những năm gần đây đã và đang được quan tâm tập trung đầu tư. Trong đó, hệ thống kết nối nội Vùng và liên Vùng trên cơ sở các tuyến cao tốc, Quốc lộ mới đang dần được hoàn chỉnh.
Để phát triển hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững, thì việc huy động nguồn lực để triển khai quy hoạch hạ tầng cần được quan tâm trong thời gian tới, trong đó phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông của vùng ĐBSCL cần đảm bảo đúng quy hoạch đã đề ra, tập trung cho các dự án ưu tiên. Việc phát triển hoàn thiện hạ tầng giao thông theo đúng quy hoạch sẽ đảm bảo lợi ích đóng góp tối ưu phát triển kinh tế – xã hội./.
Trường Ca – Theo cantho.gov.vn
