Phát triển tầm cao hiện đại và tiết kiệm

Ngày 24/10/2014, Đại hội thành lập Chi hội Chiếu sáng khu vực ĐBSCL được tổ chức. Chi hội là tổ chức nghề nghiệp hoạt động với mục tiêu tập hợp và thu hút rộng rãi các hội viên tập thể ở các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực chiếu sáng trên địa bàn ĐBSCL nhằm đóng góp cho sự nghiệp phát triển chiếu sáng tại địa phương và khu vực. Chi hội Chiếu sáng khu vực ĐBSCL ban đầu thành lập có 27 hội viên tập thể, nay đã tăng lên 38, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành chiếu sáng trong khu vực góp phần thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường.

Phó chủ tịch Hội Chiếu sáng Việt Nam, Chi hội trưởng Chi hội Chiếu sáng khu vực ĐBSCL Lâm Hữu Tùng, trao đổi với Ánh sáng  & Cuộc sống về hoạt động của Chi hội sau một năm thành lập và thời gian tới. Tạp chí Ánh sáng & Cuộc sống xin trân trọng chuyển tới bạn đọc nội dung cuộc trao đổi trên.

PV: Hệ thống chiếu sáng khu vực ĐBSCL hiện nay, thưa ông?
Theo báo cáo của hội viên các tỉnh, hệ thống chiếu sáng công cộng ĐBSCL hiện dài 3.582,760 km. Trong đó, 2.757,746km đường phố, 824,960km ngõ xóm. Tỷ lệ chiếu sáng đường phố đạt 99 %, ngõ xóm đạt 79%.
Về đèn chiếu sáng, toàn vùng có 176.949 bộ đèn các loại. Nhiều nhất là đèn cao áp với 89.954 bộ; tiếp đến 34.144 đèn compact, 32.458 bộ đèn led và 20.393 đèn huỳnh quang T10.

Chiếu sáng đường phố có 89.954 bộ đèn cao áp (đèn 2 cấp công suất 5.863 bộ); 32.458 bộ đèn LED chiếu sáng và trang trí, tổng công suất 18.295,477kW (tăng 4.243,848kW so với năm trước). Chiếu sáng ngõ xóm có 34.144 đèn compact và 20.393 đèn huỳnh quang T10, tổng công suất 1.458,032kW (tăng 171,255kW so năm trước).
Cùng với quá trình phát triển kinh tế và cơ sở hạ tầng giao thông, chiếu sáng công cộng cũng có bước tiến mạnh mẽ về số lượng và chất lượng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hợp tác đầu tư, giao thương với các nước trong khu vực và thế giới.

ĐBSCL thực hiện tiết kiệm điện như thế nào?
Biện pháp tức thời là thực hiện tắt xen kẽ, tắt so le hệ thống đèn chiếu sáng công cộng. Đồng thời các phương pháp khác cũng được áp dụng để duy trì quang thông, đảm bảo độ rọi, giảm công suất tiêu thụ, tăng cường hiệu suất phát quang bằng cách chuyển đổi đèn cao áp sang đèn LED, sử dụng ballast 2 cấp công suất để tiết giảm điện năng phù hợp với mật độ lưu thông. Tinh thần tiết kiệm điện là sử dụng điện hiệu quả. Như con số thống kê vừa nêu trên, ĐBSCL hiện đã có số lượng đèn LED chiếm hơn 18,3% tổng số đèn chiếu sáng. Còn nếu tính cả đèn LED và compact thì chiếm hơn 37,7%.

Tiết kiệm điện bằng thay thế đèn LED và compact là hướng phát triển hiện đại nhưng đầu tư tốn kém, nguyên nhân nào ĐBSCL đạt được kết quả khá tốt?
Đảng bộ và chính quyền các tỉnh phát huy mọi nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng đô thị và kiến thiết thị chính, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội theo quy hoạch tổng thể chung, tương xứng với vị trí là vùng kinh tế trọng điểm, trung tâm lớn về sản xuất lúa gạo, nuôi trồng, đánh bắt và chế biến thủy sản, xuất khẩu nông thủy sản của cả nước. Chúng tôi được sự quan tâm chỉ đạo sát của Thường trực Hội Chiếu sáng Việt Nam về những phân tích, nhận định, định hướng công nghệ chiếu sáng cho sự nghiệp phát triển. Và quan trọng là tâm huyết, sự phấn đấu hết mình để đưa lĩnh vực chiếu sáng lên tầm cao mới của các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực, với quan niệm, không đơn thuần kinh doanh dịch vụ mà còn làm nhiệm vụ chính trị, đóng góp cho cộng đồng.

Khó khăn hiện nay của ngành chiếu sáng ĐBSCL?
Miền sông nước nên công tác phát triển chiếu sáng chỉ thực sự mở ra khi có bước ngoặt “kéo điện vượt sông” theo chương trình cấp điện quốc gia, gây hạn chế trong phát triển mạng lưới chiếu sáng. Kinh phí đầu tư còn hạn hẹp chưa thể triển khai ứng dụng các công nghệ chiếu sáng mới, hiệu suất cao cũng như phát triển thêm về số lượng và chất lượng chiếu sáng. Từng tủ điều khiển ở chế độ đóng ngắt tự động bởi các timer nhưng quản lý vẫn chỉ vận hành còn thủ công (chưa có chế độ giám sát tự động-hệ thống điều khiển trung tâm) nên chưa xác lập được vòng đời tuổi thọ của từng điểm sáng.
Kết cấu lưới điện chiếu sáng hầu hết lắp nhờ trên trụ điện của điện lực, vì quy định an toàn nên chiều dài tuyến chiếu sáng nằm trong giới hạn khoảng cách từ trạm biến áp điện lực nguồn đến vị trí trụ dừng, dẫn đến bố trí trạm chiếu sáng có công suất không đồng đều. Dẫn đến có trạm nặng tải, có trạm lại non tải. Công tác duy tu sửa chữa còn trì trệ do phải xin phép cắt điện ở những vị trí nguy hiểm.
Về chiếu sáng ngõ xóm, do không có kinh phí đầu tư nên tận dụng đèn cũ công suất lớn làm cho mật độ chiếu sáng cao gây lãng phí. Bên cạnh, do chưa có quy hoạch tổng thể và chưa có chiến lược phát triển mang tính bền vững cho mạng lưới nên các địa phương tự lắp đặt đèn không đúng quy chuẩn gây mất thẩm mỹ và không an toàn.
Đặc biệt, vấn đề chiếu sáng tại các huyện do Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện quản lý, chỉ thực hiện chi trả tiền điện kế, chưa có hình thức quản lý vận hành, duy tu bảo dưỡng thường xuyên nên chất lượng chiếu sáng thấp, tỉ lệ hư hỏng thiết bị điện tương đối cao.

Ông có đề xuất gì về giải pháp trong thời gian tới cho ĐBSCL?
Cần có nguồn kinh phí thường xuyên từ ngân sách nhà nước, từ đó thực hiện kiểm toán năng lượng, xây dựng một quy hoạch tổng thể và ổn định về thời gian lập quy hoạch, thời gian thực hiện quy hoạch, để có cơ sở phân đoạn thực hiện thiết kế, xây dựng, cải tạo mạng lưới chiếu sáng ổn định.
Xây dựng hệ thống giám sát và điều khiển chiếu sáng đô thị đồng thời với giải pháp tiết kiệm điện năng tại tủ và tại từng điểm sáng với mục tiêu tăng cường chất lượng chiếu sáng và tiết kiệm điện.
Đối với phát triển chiếu sáng ngõ xóm, cần có nguồn kinh phí riêng từ ngân sách nhà nước hay thực hiện xã hội hóa để phát triển mạng lưới trên cơ sở quy hoạch cụ thể, đồng bộ trong chiếu sáng ngõ xóm với mô hình chuẩn đáp ứng các yêu cầu tối thiểu, hướng dần đến tối ưu hóa chiếu sáng.
Cuối cùng là yếu tố con người, cần đào tạo và phát triển nguồn nhân lực để tiếp ứng những công nghệ mới, xu hướng phát triển chung.

Còn đề xuất về hoạt động công tác Hội?
Hiện nay, kinh phí hoạt động của Chi hội chủ yếu được hỗ trợ bởi Cty TNHH MTV Công trình Đô thị tỉnh Sóc Trăng và các nhà tài trợ là doanh nghiệp, không thu hội phí của các hội viên. Đề nghị Hội Chiếu sáng Việt Nam xem xét trích một phần kinh phí của Hội cho hoạt động của Chi hội.
Đề nghị Hội Chiếu sáng Việt Nam quan tâm, chú trọng công tác đào tạo chuyên ngành. Phối hợp các trường đại học, các đơn vị có năng lực trong lĩnh vực chiếu sáng công nghệ cao tổ chức tập huấn cho cán bộ, công nhân kỹ thuật. Bên cạnh, tổ chức các chuyến tham quan, học tập kinh nghiệm trong và ngoài nước để nắm bắt kịp thời những xu hướng mới.
Về phía Chi hội, chúng tôi đẩy mạnh giới thiệu trang thông tin điện tử của Tạp chí Ánh sáng  & Cuộc sống. Bên cạnh, xây dựng trang thông tin điện tử của Chi hội Chiếu sáng khu vực ĐBSCL để phổ biến kinh nghiệm sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả của các đô thị, địa phương đã áp dụng công nghệ mới; vận động nhân dân cùng thực hiện. Mở rộng quan hệ hợp tác với các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức trong và ngoài khu vực để trao đổi kinh nghiệm, đẩy mạnh hợp tác về chiếu sáng công cộng.

SÁU NGHỆ (thực hiện)