Nghị định giảm khí phát thải và Châu Âu có thể áp thuế phát thải với hàng nhập khẩu

Ngày 19/5, Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA) tổ chức tọa đàm trực tuyến: “Từ dự thảo hạn ngạch carbon đến Quy hoạch điện VIII” nhằm đóng góp ý kiến của các chuyên gia và tổ chức khoa học cho Nghị định của Chính phủ quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, từ đó, đề xuất sửa đổi cho dự thảo Quy hoạch điện VIII trình Thủ tướng vào ngày 15/6 tới.

Trong tọa đàm, bà Ngụy Thị Khanh – Đại diện VSEA đánh giá đây là một nghị định cấp tiến, bắt kịp yêu cầu của thực tế và xu hướng trên thế giới. Đặc biệt trong bản dự thảo đã nêu cụ thể đối tượng phải thực hiện giảm nhẹ khí nhà kính là “Các nhà máy điện có tổng lượng tiêu thụ năng lượng hàng năm từ 1.000 tấn dầu tương đương (TOE) trở lên”.

Th.S Phạm Xuân Hòe – Nguyên Phó viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng cũng nhấn mạnh vai trò của các công cụ kinh tế như trao đổi hạn ngạch phát thải và tín chỉ các-bon, ngoài việc tăng ngân sách nhà nước, mục tiêu chính vẫn là giảm phát thải. Chính vì vậy, nghị định này cần thể hiện nỗ lực giảm phát thải của các nhà máy giảm phát một cách thực chất, chứ không chỉ là nằm trên các cam kết.

Dự kiến, Châu Âu sẽ áp dụng thuế phát thải đối với hàng hóa nhập khẩu từ năm 2023. Điều này sẽ dẫn đến xung đột lợi ích khi các doanh nghiệp xuất khẩu bị đánh thuế nếu sử dụng điện sản xuất từ các nhà máy điện than. Đặc biệt, ngành nông sản Việt Nam – đạt 3,44 tỷ USD chiếm 9,2% thị phần kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản sang thị trường EU, ngoài việc bị ảnh hưởng về thuế cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi ô nhiễm môi trường tại địa bàn do nhiệt điện.

Thực tế, nhiều tổ chức ở Việt Nam đang tự chuyển dịch sang tự sản xuất điện để sử dụng, phù hợp với xu hướng giảm phát thải trên thế giới. Điển hình như điện mặt trời tại các trang trại của Vinamilk hay như việc Samsung đề xuất được mua điện trực tiếp từ các dự án năng lượng tái tạo không thông qua EVN. Chuyên gia năng lượng Ngô Đức Lâm khẳng định Việt nam sẽ không thiếu điện, thậm chí hiện nay về công suất còn đang thừa điện. Việc đóng bớt hay cắt giảm công suất của các nhà máy điện gió, điện mặt trời là không cần thiết, vấn đề chính nằm ở cách thức điều độ cho hợp lý.

Từ ý kiến chuyên gia trong tọa đàm, VSEA thống nhất mong muốn Nghị định Quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn sẽ sớm được ban hành. Qua đó, thắt chặt việc phát thải đối với các nhà máy nhiệt điện và đẩy nhanh quá trình giảm phát thải tại Việt Nam, hướng đến mục tiêu phát thải bằng không vào năm 2050. Đặc biệt, VSEA cũng kiến nghị quan điểm này cần được thống nhất trong Quy hoạch điện VIII được trình Thủ tướng vào 15/6 tới đây.

                                                                                                SÁU NGHỆ