Theo ông Lê Văn Sử – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết, trong đợt cao điểm này tỉnh huy động cán bộ chuyên môn, cán bộ các ngành, đoàn thể cấp xã, cấp huyện và cơ quan chuyên môn cấp tỉnh điều tra, xác minh, lập hồ sơ số hoá tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU (tàu sang bán chưa sang tên, tàu nằm bờ, tàu cá hết hạn giấy phép khai thác, hết hạn đăng kiểm, mất kết nối VMS…); đồng thời tăng cường các biện pháp theo dõi, quản lý đối với từng đối tượng cụ thể để ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.
Quyết tâm thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU
Thuỷ sản là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, trong đó khai thác thuỷ sản (KTTS) góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh; đời sống vật chất và tinh thần của người dân vùng ven biển, đảo ngày càng được nâng cao. Theo thống kê, đến ngày 15/5/2025, tỉnh Cà Mau có 4.438 tàu cá (1.550 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên). Sản lượng KTTS 5 tháng đầu năm 101.765 tấn, đạt 42,40% kế hoạch; có 5 cảng cá đang hoạt động, trong đó có 2 cảng cá loại II (Sông Ðốc và Rạch Gốc) được công bố Danh sách Cảng cá chỉ định phục vụ xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thuỷ sản và tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 m trở lên cập, rời cảng theo quy định. Bên cạnh đó, có 1 cảng cá loại III (Cái Ðôi Vàm) được công bố đủ điều kiện cho tàu cá hoạt động từ vùng khơi trở ra cập cảng.
Với quyết tâm trong công tác quản lý, giám sát chặt hoạt động khai thác hải sản, nhất là chống khai thác IUU, đến nay tỉnh đã lập danh sách 464 tàu cá theo dõi, quản lý tàu cá hết hạn giấy phép khai thác và tàu cá đã đăng ký nhưng chưa được cấp giấy phép KTTS (trong đó, 463 tàu cá hết hạn giấy phép KTTS và 1 tàu cá đã đăng ký nhưng chưa được cấp giấy phép KTTS). Tính đến ngày 15/5/2025, tàu cá còn hạn đăng kiểm 2.677/3.085 tàu, đạt 86,77%; hết hạn đăng kiểm 408 tàu, chiếm 13,23%.
Theo ngành chức năng quản lý, tính đến ngày 15/5/2025, có 310 tàu cá hết hạn giấy phép KTTS, hết hạn đăng kiểm có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU cần được theo dõi, quản lý chặt chẽ; trong đó, tàu cá hết hạn giấy phép KTTS 269 tàu, tàu cá hết hạn đăng kiểm 201 tàu.
Thực hiện các giải pháp chống khai thác IUUCà Mau rất quyết tâm trong việc tăng cường công tác phối hợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các vùng biển, cửa biển, cửa sông, kiên quyết không cho ra biển hoạt động đối với tàu cá không đủ điều kiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; đồng thời, xử lý nghiêm đối với các cán bộ, công chức, viên chức để xảy ra sai sót trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại các cảng cá, văn phòng IUU và các trạm kiểm soát biên phòng. Cùng với đó, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, kiểm soát tàu cá của tỉnh thông qua 2 phần mềm: phần mềm quản lý liên thông kiểm soát tàu cá và ứng dụng bảng dữ liệu Excel Online trên nền tảng Google Sheets. Qua đó, từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng tỉnh đã phát hiện, xử phạt 70 vụ/78 trường hợp vi phạm với số tiền xử phạt 1,7 tỷ đồng. Trong đó, xử phạt vi phạm IUU 23 vụ/25 trường hợp với số tiền 783 triệu đồng.
Tăng cường bảo vệ nguồn lợi thủy sản
Theo đánh giá, thời gian qua, công tác quản lý và bảo vệ nguồn lợi thủy sản được cácngành chức năng, cấp uỷ, chính quyền, các đoàn thể các cấp triển khai quyết liệt và
mang lại hiệu quả tích cực; nguồn lợi thuỷ sản được phục hồi rõ rệt, thu nhập của
người dân từ khai thác thuỷ sản tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng
khai thác, mua bán, sử dụng cá non tự nhiên sinh sản vào đầu mùa mưa trên địa
bàn tỉnh vẫn còn xảy ra, ảnh hưởng đến công tác phục hồi, tái tạo nguồn lợi thủy
sản, gây bức xúc trong nhân dân.
Cùng với quyết tâm chống khai thác IUU, UBND tỉnh Cà Mau cũng vừa ban hành Công văn số 4809/UBND-NNXD, thực hiện cao điểm về việc tăng cướng việc tuyên truyền, xử lý vi phạm trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh.
Theo chỉ đạo, cùng với tăng cường việc phối hợp tuyền truyền từ các cơ quan đơn vị chức năng như: báo chí, truyền thông . Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốcViệt Nam tỉnh. Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục chỉ đạo cơ quan chuyên môn, phốihợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêmđối với hành vi vi phạm trong khai thác, mua bán, sử dụng thủy sản theo quy địnhcủa pháp luật, nhất là các hành vi liên quan đến việc khai thác, mua bán, sử dụngcá non, cá bố mẹ tự nhiên sinh sản vào đầu mùa mưa.
Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố Cà Mau thực hiện chỉ đạo lực lượng chức năng và Ủy ban nhân dân cấp xã thường xuyên kiểm tra, giám sát địa bàn, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm pháp luật về khai thác, mua bán, sử dụng thủy sản theo quy định, đồng thời chịu trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng khai thác, mua bán, sử dụng cá non tự nhiên trên địa bàn nhưng không phát hiện, xử lý.
Đặc biệt tại các chợ, điểm mua bán của người dân; chủ động nắm tình hình, phân loại đối tượng, vận động các đối tượng ký cam kết không khai thác, mua bán cá non tự nhiên; phát động phong trào toàn dân tham gia bảo vệ nguồn lợi thủy sản, khuyến khích người dân tố giác các hành vi vi phạm; kiểm soát chặt chẽ hoạt động thu mua, vận chuyển, tiêu thụ thủy sản nhằm ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Còn nhiều khó khăn cần khắc phục
Ðịa bàn tỉnh Cà mau có 254 km bờ biển từ Ðông sang Tây, hơn 50 cửa sông, rạch lớn, nhỏ thông ra biển, trong đó còn nhiều cửa sông, rạch không có bố trí lực lượng chức năng để kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra, vào; dẫn đến không ít tàu cá trốn tránh được sự kiểm soát của lực lượng chức năng khi đưa tàu cá ra biển hoạt động. Việc sang bán tàu cá không khai báo, không thực hiện thủ tục đăng ký lại với cơ quan có thẩm quyền, nhất là sang bán ra ngoài tỉnh, dẫn đến công tác quản lý, điều tra, xác minh đối với các hành vi vi phạm gặp nhiều khó khăn.
Trong thời gian dài, thực hiện chống khai thác IUU và những quy định của Việt Nam trong khai thác hải sản, tỉnh Cà Mau chưa có cơ sở xác định được nguyên nhân thiết bị giám sát hành trình (GSHT) mất tín hiệu kết nối; quy chuẩn kỹ thuật quốc gia cho thiết bị GSHT chưa được ban hành để kiểm soát chất lượng và ràng buộc trách nhiệm các đơn vị cung cấp khi chủ tàu thiệt hại kinh tế, do phải đưa tàu cá vào cảng trong vòng 10 ngày theo quy định; công tác theo dõi, xử lý gặp nhiều khó khăn khi không thể liên lạc được với chủ tàu, thuyền trưởng; thiết bị GSHT thường xuyên bị lỗi kỹ thuật, mất kết nối dẫn đến chi phí sửa chữa của ngư dân tăng cao.
Việc truy xuất nguồn gốc thuỷ sản từ khai thác, hiện quy mô và số lượng cảng cá chỉ định chưa đáp ứng được nhu cầu cập, rời cảng để bốc dỡ sản phẩm thuỷ sản khai thác phục vụ công tác truy xuất nguồn gốc; cơ sở hạ tầng nghề cá chưa được đầu tư, nâng cấp tương xứng với nhu cầu thực tế tại địa phương. Trong công tác xử lý tàu cá vi phạm quy định về KTTS nổi lên hàng loạt vấn đề khó khăn, trong đó có việc một số chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên không thừa nhận hoạt động KTTS vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, khẳng định đang hoạt động trên vùng biển tiếp giáp giữa Việt Nam với các nước thì bị bắt hoặc hư hỏng máy, trôi dạt…; việc thu thập các chứng cứ khác (ngoài lời khai) khó khăn, có những vụ việc không có chứng cứ. Hành vi vi phạm, phạm tội xảy ra trên biển hoặc ở nước ngoài nên việc thu thập chứng cứ vật chất là rất khó, bởi các chủ tàu cá và thuyền trưởng đã vô hiệu hoá thiết bị VMS, khi bị phát hiện thì họ lấy lý do gửi vào đất liền để sửa chữa nhưng thực chất là cố tình né tránh sự giám sát của cơ quan chức năng.
Ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc điều hành Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết, Cà Mau luôn mong muốn việc gỡ “thẻ vàng”, chống khai thác IUU phải thực chất đạt hiệu quả cao. Theo đó, trên tinh thần quyết tâm và đồng thuận của các cơ quan, đơn vị chức năng, địa phương tiếp tục tăng cường, siết chặt toàn bộ khâu quản lý tàu cá, kết nối dữ liệu GSHT; tăng cường trách nhiệm của địa phương và ngành chuyên môn nhằm đưa nghề cá Cà Mau đi vào nền nếp, phát triển bền vững và có trách nhiệm. Theo đéo, Cà Mau đặt mục tiêu, các chủ tàu có tàu cá thuộc diện nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU thực hiện cam kết không vi phạm, không đưa tàu cá ra biển hoạt động khi chưa đảm bảo các điều kiện theo quy định; tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU được theo dõi, giám sát chặt chẽ; đảm bảo 100% hồ sơ số hoá đạt yêu cầu để cung cấp kịp thời theo đề nghị của Ðoàn thanh tra EC hoặc cơ quan Trung ương. Dù còn nhiều trở ngại và khó khăn, song được chỉ đạo kịp thời từ UBND tỉnh, với quyết tâm của cả hệ thống chính trị, cùng với việc tăng cường công tác tuyên truyền, cũng như đẩy mạnh các hoạt động tái tạo nguồn lợi hải sản trên địa bàn tỉnh Cà Mau có nhiều khởi sắc,ông Bằng nhấn mạnh.
https://hoichieusangvietnam.org.vn/ca-mau-thuc-hien-cao-diem-chong-khai-thac-iuu-va-bao-ve-nguon-loi-thuy-san/
