Xã Anh hùng LLVT Hòa Tú 1 (Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) vốn lừng danh về truyền thống Khởi nghĩa Nam Kỳ, cả sự đò giang cách trở và đói nghèo. Thế nhưng, vùng đất 6 tháng mặn-ngọt nối nhau đã khá lên nhờ tôm-lúa, đạt chuẩn nông thôn mới từ tháng 9/2015 và cuộc sống không ngừng đi lên.
Bây giờ, đường giao thông liền ấp ở Hòa Tú 1 và đường lên huyện xe cộ bon bon, hai bên rực rỡ các loại hoa. Phó chủ tịch UBND xã Trương Hoàng Khai tươi cười: “Nhìn cảnh này không thể tượng tưởng mươi lăm năm trước”. Hồi đó, từ ấp sang ấp chỉ có đi xuồng và lên huyện phải đón đò dọc lúc nửa đêm, mỗi ngày chỉ có một chuyến. Nếu lỡ chuyến là phải đợi hôm sau. Đất đai 6 tháng nước mặn bỏ hoang, còn 6 tháng nước ngọt làm một vụ lúa năng suất thấp nên “đói nghèo đeo đẳng”. Nhờ đường giao thông nối liền và có lưới điện quốc gia nên Hòa Tú 1 mở ra nuôi tôm, ban đầu tôm sú dần dần thêm tôm thẻ chân trắng, từ nuôi quảng canh đến quảng canh cải tiến nên đạt năng suất cao. Còn lúa trước kia là lúa mùa, nay lúa đặc sản.
Diện tích đất tự nhiên của xã 3.156 ha. Trong đó, diện tích nuôi tôm năm 2016 là 2.896 ha, hầu hết nuôi tôm thẻ chân trắng quảng canh cải tiến, thả mật độ gần 30 con/m2, thu được 7.467 tấn. Có 1.585 ha ruộng cạn, sau nuôi tôm là sạ lúa (1.432 ha lúa đặc sản), năng suất bình quân 6,5 tấn/ha, tổng sản lượng 10.302 tấn.
Bí thư Đảng ủy xã Trần Tấn Nhanh vui vẻ, xã chỉ làm nông, hồi nào cứu đói liên miên mà nay có nhiều người đóng thuê thu nhập, năm 2016 thu được hơn 13,4 triệu đồng. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn mới, cuối năm 2016 là 5%; nay còn 4%.
Ở xã đã có HTX Nông ngư Hòa Đê với 61 thành viên và 73 ha tôm-lúa, sản xuất theo tiêu chuẩn sạch: không dùng hóa chất, kháng sinh. Giám đốc Mã Văn Hồng giới thiệu, các thành viên tuyệt đối không dùng hóa chất và kháng sinh từ năm 2013, chỉ sử dụng men vi sinh và khi tôm nhiễm bệnh thì dùng tỏi để trị. Mùa khô nuôi tôm và cá, còn mùa mưa làm lúa cũng không sử dụng thuốc hóa học, không cả cày bừa đáy ao. Dịp này, các ruộng đang rộn ràng nuôi tôm, vài tháng nữa có nhiều nước ngọt sẽ sạ lúa đến gần tết âm lịch thu hoạch, ra tết lại thả giống nuôi tôm.
Giám đốc Hồng mở sổ đọc kết quả sản xuất của HTX trong năm 2016. Tổng diện tích 73 ha: nuôi tôm thẻ chân trắng 45 ha, tôm sú 18 ha, và vụ lúa sạ 29 ha. Nuôi tôm thẻ chân trắng thả giống mật độ dưới 30 con/m2, nuôi 2 vụ thu 76,8 tấn; tôm sú thả mật độ 10-13 con/m2, nuôi một vụ thu 13 tấn. Lúa thu 188 tấn. Tất cả đều có lời, cả năm lời khoảng 2,7 tỷ đồng. Chưa kể các loại cá nuôi xen trong ao và rau màu trồng trên bờ ao thu cũng khá.
Trong năm 2016, thành viên hợp tác xã thu lời cao nhất là vợ chồng ông Trần Văn Chính, gần 70 tuổi. Với 3,2 ha, vợ chồng ông thu được 4,2 tấn tôm, 8,5 tấn lúa; tổng lời 250 triệu đồng. Số tiền lời này, ông bà gửi tiết kiệm hết vào ngân hàng đến nay, vì con cái đã ra riêng lo được cuộc sống, chi tiêu hàng ngày của ông bà có cá nuôi xen trong ao và rau màu trồng trên bờ cũng đủ. Giám đốc Hồng với 2,7 ha tôm-lúa, thu 3 tấn tôm, 7 tấn lúa, lời 230 triệu đồng “đủ nuôi hai đứa con đi học và lo cửa nhà”.
Để đi tới việc sản xuất khá ổn định hiện nay, bà con trải qua quá trình dài phấn đấu. Từ các hộ chí thú làm ăn tích lũy được kinh nghiệm, năm 2009, họ thành lập tổ hợp tác có 16 thành viên với 28 ha tôm-lúa, hỗ trợ nhau ứng dụng tiến bộ KH-KT. Dần dần phát triển cả về kỹ thuật và quy mô để HTX ra đời hai năm nay.
Trưởng phòng NN&PTNT huyện Mỹ Xuyên, ông Trần Quốc Quang, cho biết, khi bà con rành rẽ sản xuất không kháng sinh thì huyện hỗ trợ kết nối với các doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm. Nhờ thế, năm nay, HTX ký được hợp đồng để Cty Thủy sản Sạch bao tiêu tôm với giá cao hơn thị trường 1.000 – 5.000 đồng/kg. “Chúng tôi cam kết sản xuất không kháng sinh, không hóa chất, sẵn sàng chấp nhận mọi sự kiểm tra”, Giám đốc Hồng nói.
Cán bộ ở xã Hòa Tú 1 có đất cũng làm tôm-lúa không thua nông dân giỏi. Gia đình Bí thư Nhanh chỉ có 1 ha ruộng ở ấp Hòa Trung, làm tôm-lúa đã 20 năm, bây giờ mỗi năm lãi chừng 100 triệu đồng nên ông yên tâm công tác. Gia đình Phó chủ tịch UBND xã Trương Hoàng Khai có 2 ha ở ấp Hòa Phuông, làm tôm-lúa 20 năm nay, nhờ đó mà cả nhà đông người sống ngày càng no đủ.
Nhiều người công tác nơi khác nhưng gốc gác ở xã Hòa Tú 1 cũng gắn bó với tôm-lúa như ông Nguyễn Minh Trường, Bí thư Đảng ủy thị trấn huyện. Ông Trường cho hay, công tác xa nhà nên ông hợp tác với người em làm tôm-lúa để luôn có người chăm sóc vì như dân gian nói, nuôi tôm là phải thấy mặt tôm mới nuôi được. Hai anh em với 4,5 ha tôm-lúa, mỗi năm riêng tôm thu gần 10 tấn “lời lãi khá nên nuôi được con cái học hành đến nơi đến chốn, xây dựng nhà cửa khang trang”, ông Trường vui vẻ.
Càng giàu có, người dân Hòa Tú 1 càng không quên truyền thống Khởi nghĩa Nam Kỳ của ông cha mà hình ảnh và sử liệu được lưu giữ trang trọng trong đình Hòa Tú. Ngôi đình xây dựng năm 1852 bằng cây lá đơn sơ nhưng là nơi ra đời Chi bộ Hòa Tú có 3 đảng viên cuối năm 1938. Sau đó, phát triển lên 8 đảng viên và ngày 23/11/1940, nhận lệnh khởi nghĩa từ Xứ ủy Nam Kỳ đã lãnh đạo nông dân vùng lên cướp đồn Cổ Cò có 4 tên lính, bắt được tên nấu bếp, thu 4 khẩu sung. Thừa thắng xông lên diệt tiếp hai đồn nhỏ khác, làm chủ quê hương. Tiếc là chỉ được một ngày vì nhiều địa phương phối hợp khởi nghĩa không tốt, sang ngày 24/11/1940, địch tập trung lực lượng quá mạnh phản công buộc Chi bộ Hòa Tú phải rút lui. Đình Hòa Tú nay nâng cấp khang trang, trở thành “Địa điểm lưu niệm Khởi nghĩa Nam Kỳ” và là Di tích Lịch sử Cách mạng cấp Quốc gia từ năm 1992.
Truyền thống quật cường đã được phát huy thật đẹp trong khai thác tiềm năng thiên nhiên để thoát nghèo. Quá trình đổi mới cuộc sống là quá trình đi lên liên tục, không ngừng nghỉ. Cho nên, Bí thư Nhanh chạy xe máy trên đường bê tông liền ấp, chỉ mấy căn nhà mới xây dựng, hào hứng: “Trước đây, nhà ngoảnh mặt xuống sông, khi có đường bê tông khang trang thì quay ngược trở lên”.
Thoắt đó, giọng ông chợt hạ xuống: đường bê tông cho xe hai bánh cũng đã lạc hậu với sự phát triển, dù cách nay chưa lâu còn là niềm mơ ước bao đời. Bởi vì sản xuất tôm-lúa đòi hỏi đường rộng hơn, ít nhất xe tải nhẹ chạy được để thông thương hàng hóa nhanh hơn. Rồi ông cũng vui vẻ tâm tình: đầu năm nay xã đã đầu tư mấy tỷ đồng mở rộng được 4 con đường, một số đường khác vừa quy hoạch cắm mốc, có vốn sẽ mở mang.
THANH HẢI
Huyện ủy Mỹ Xuyên có nghị quyết chuyên đề về xây dựng nông thôn mới, tập trung giải quyết từng việc bức xúc của đời sống người dân nên đạt được kết quả tốt đẹp, không nợ nần. Hiện nay, huyện có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới, còn 5 xã đạt từ 14 đến 18 tiêu chí. Năm 2016, vốn xây dựng nông thôn mới hơn 595 tỷ đồng, trong đó, vốn ngân sách 1,71%; vốn lồng ghép 17,36%; vốn tín dụng 40,60%; vốn doanh nghiệp 32,96%; vốn huy động sức dân 7,37%.
Toàn huyện có 19.200 ha lúa đặc sản, 21.320 ha nuôi trồng thủy sản (chủ yếu tôm). Năm 2016, có 7 HTX liên kết với Cty Cổ phần Thủy sản sạch Sóc Trăng tiêu thụ tôm với giá cao hơn thị trường 1.000 – 5.000 đồng/kg. Hiện nay, huyện tập trung mở rộng và nâng cao chất lượng diện tích “lúa thơm – tôm sạch”.
