Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn tỉnh, gây khó khăn, ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu thụ nông sản của người dân, doanh nghiệp, Hợp tác xã. Để chủ động kịp thời tháo gỡ những khó khăn. UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 583/KH-UBND về việc hỗ trợ tiêu thụ nông sản trên địa bàn tỉnh trong tình hình dịch bệnh COVID-19.
Kế hoạch được xây dụng nhằm hỗ trợ tiêu thụ nông sản trong tình hình dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn tỉnh Đắk Nông trong thời gian 03 tháng ( tháng 8,9,10/2021). Sau thời gian này, tùy tình hình thực tế cũng như trên cơ sở rút kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch để xây dựng kế hoạch cho thời gian tiếp theo đảm bảo phù hợp và hiệu quả hơn.
Trên địa bàn tỉnh Đắk Nông hiện nay, nhóm sản phẩm đang bị ảnh hưởng trong đợt dịch COVID-19 đang váo mùa thu hoạch chính gồm : Rau, củ, quả có tổng diện tích trồng trong năm 2021 khoảng 6.273ha, sản lượng ước tính khoảng 89.744 tấn. Trong đó, sản lượng Rau, củ, quả thu hoạch từ thàng 8 đên tháng 12 ước còn trên 48.000 tấn; Bơ với diện tích sản xuất năm 2021 khoảng 2.427 ha, sản lượng ước tính khoảng 20.776 tấn. Vụ thu hoạch Bơ kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11. Trong đó, sản lượng Bơ thu hoạch từ tháng 8 đến tháng 11 ước còn khoảng 9.000 tấn; Diện tích Sầu riêng năm 2021 khoảng 2.837 ha, sản lượng ước tính khoảng 24.672 tấn. Vụ thu hoạch Sầu riêng kéo dài từ tháng 6 đến tháng 10. Trong đó, sản lượng Sầu riêng thu hoạch từ tháng 8 đến tháng 10 ước tính còn khoảng 18.000 tấn.
Giá trái cây tại các cơ sở thu gom (tại thời điểm cập nhật): giá Sầu riêng địa phương (giống Sầu riêng giống củ)10.000 đồng- 15.000 đồng/kg, Ri6 25.000 – 35.000 đồng/kg, Thái 45.000-50.000 đồng/kg, Bơ Booth 20.000- 25.000 đồng/kg, Bơ địa phương 4000-8000 đồng/kg, Bơ 034 và Bơ sáp 15.000 – 18.000 đồng/kg; rau các loại dao động từ 5000 đồng-20.000/kg….
Tuy nhiên, với tình hình dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng lớn đến quá trình tiêu thụ nông sản, chủ yếu khó khăn ở đầu ra của sản phẩm, vận chuyển do yêu cầu về phòng chống dịch. Với sự thiếu hụt nhân công lao động do nhân công tại chỗ không đủ, nhân công ở ngoài vào vùng thu hoạch thì phải thực hiện đầy đủ các quy trình về phòng, chống dịch COVID-19. Ngoài ra, hạn chế về số lượng hàng hóa, đơn hàng; số đơn hàng giảm, bị gián đoạn do qua trình vận chuyển việc làm thủ tục y tế, giao thông, thời gian vận chuyển, lưu thông dài dẫn đến tỉ lệ hư hỏng, hao hụt và chất lượng hàng hóa giảm, thị trường tiêu thụ kém, sức mua giảm.
Mục tiêu hỗ trợ tiêu thụ nông sản là quy định rõ vài trò, trách nhiệm, thẩm quyền xử lý của từng cơ quan, đơn vị đối với từng vấn đề phát sinh trong thực tiễn; xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bên có liên quan trong chuỗi cung ứng, tiêu thụ nông sản; Nhận diện được các khó khăn vướng mắc, những điểm tắc nghẽn của từng khâu, từ thu hoạch sản phẩm đến việc trung chuyển từ nhà vườn đến các cơ sở thu mua, phân loại đóng gói sản phẩm, đàm phán các đơn hàng, bốc dỡ, vận chuyển…Từ đó, đề xuất các giải pháp, biện pháp cụ thể gắn với trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị nhằm xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc, các điểm nghẽn trong tình hình dịch bệnh COVID-19 cụ thể như: (1) về nhân công lao động (2) thị trường đầu ra (3) khâu vận chuyển hàng hóa (4) các quy định về phòng chống dịch để đảm bảo việc thu hoạch và tiêu thụ nông sản được thông suốt. Tập trung ưu tiên tiêu thụ một số mặt hàng nông sản đang vào chính vụ thu hoạch có thời gian bảo quản ngắn như: trái Sầu riêng, trái Bơ và các loại rau, củ, quả…trên địa bàn tỉnh.
Làm cơ sở để từng bước xây dựng đồng bộ các giải pháp tiêu thụ nông sản trên địa bàn tỉnh một cách ổn định, bền vững những năm tiếp theo.
Theo kế hoạch, nhóm sản phẩm được hỗ trợ tiêu thụ gồm: Rau, củ, quả với tổng sản lượng thu hoạch trong 03 tháng khoảng 22.000 tấn, bình quân khoảng trên 200 tấn/ngày; Sầu riêng với tổng sản lượng dự kiến thu hoạch khoảng 12.000 đến 15.000 tấn ( chủ yếu là Sầu riêng Thái lan), bình quân khoảng 1.200 tấn/tuần; Bơ với tổng sản lượng thu hoạch dự kiến khoảng 6.000 tấn, bình quân khoảng 500 tấn/tuần.
Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến khá phức tạp, tùy vào tình hình số ca nhiễm virut SARS CoV-2 và cấp độ áp dụng giãn cách xã hội theo từng Chỉ thị áp dụng sẽ có những kịch bản trong các tình huống cấp độ phòng, chống dịch COVID-19. Chính quyền địa phương hướng dẫn và hỗ trợ người lao động, người điều khiển phương tiện, các thương lái, các đại lý, các vựa hoặc các cơ sở thu mua nông sản đăng ký điểm thu hoạch, làm xét nghiệm với virut SARS CoV-2; các phương tiện vận chuyển bào vùng thu hoạch hương dẫn làm cam kết tuyến vận chuyển( nơi đến, nơi đi).
Trước những khó khăn trong quá trình tiêu thụ nông sản trước tình hình dịch bệnh COVID-19, cần xác định được những điểm nghẽn. Từ đó, có những giải pháp hỗ trợ tiêu thụ như: (1) Giải pháp hỗ trợ lao động thu hoạch. Với những cây ngắn ngày thì hướng dẫn và hỗ trợ đăng ký điểm thu hoạch, làm xét nghiệm với virut SARS CoV-2. Với thu hoạch dài ngày thì ngoài việc hướng dẫn và hỗ trợ điểm thu hoạch, làm xét nghiệm với virut SARS CoV-2, chính quyền địa phương hỗ trợ người lao động thực hiện “3 tại chỗ”( lao động thu hoạch, ăn uống, ngủ tại chỗ) cho người lao động thu hoạch và quản lý lao động đi cùng trong suốt quá trình thu hoạch tại khu vực đăng ký. UBND cấp xã có trách nhiệm rà soát, tổng hợp, báo cáo về UBND huyện, thành phố. UBND cấp huyện tổ chức sàng lọc, lập kế hoạch triển khai hướng dẫn và hỗ trợ thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo đúng quy định cho đối tượng này. (2) Giải pháp kết nối thị trường, hỗ trợ tiêu thụ nông sản. Tạo điều kiện kết nối các nhà vườn, các đại lý, Hợp tác xã, các cơ sở sơ chế, chế biến nông sản tiếp cận thị trường tiêu thụ nông sản. Cung cấp danh sách các Công ty, Doanh nghiệp, các đầu mối thu mua nông sản trên toàn quốc đến các nhà vườn, các đại lý, Hợp tác xã, các cơ sở sơ chế, chế biến nông sản của tỉnh. Đưa các sản phẫm nông sản lên sàn thương mại điện tử…kết nối thị trường tiêu thụ. UBND các huyện, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Sở Công thương cung cấp danh sách các doanh nghiệp đầu mối thu mua để các nhà vườn, các cơ sở thu mua đẩy mạnh giao dịch online… trong trường hợp các mặt hàng nông sản không thể tiêu thụ được, tồn đọng, thì đề xuất các giải pháp tiêu thụ nội tỉnh thông qua các tổ chức đoàn thể, các cơ quan công sở. (3) Giải pháp vận chuyễn tiêu thụ nông sản với mục tiêu đáp ứng kịp thời nhu cầu về phương tiện vận chuyễn cũng như các điều kiện đảm bảo phương tiện lưu thông trong tình hình dịch bênh COVID-19. Sở GTVT cung cấp danh sách các cơ sở, doanh nghiệp, Hợp tác xã vận tải đủ điều kiện tham gia lưu thông để hỗ trợ vân chuyển tiêu thụ nông sản. Thành lập đường dây nóng thường trực 24/24.
Theo kê hoạch, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Sở, Ngành, UBND các huyện, thành phố và các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch này. Đồng thời, làm đầu mối tiếp nhận thông tin về nhu cầu tiêu thụ nông sản, tìm kiếm thị trường đầu ra tiêu thụ nông sản. Phối hợp với Sở Công thương, Sở GTVT, thành lập đường dây nóng 24/24 giờ, tiếp nhận và xử lý những khó khăn, hỗ trợ tiêu thụ nông sản.
Sở Công thương, Sở Giao thông Vận tải, Sở Y tế, Hội Nông dân, Liên minh Hợp tác xã, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Tỉnh Đoàn, UBND các huyện, thành phố tăng cường sự phối hợp tổ chức thực hiện kế hoạch hỗ trợ tiêu thụ nông sản trong tình hình dịch bệnh COVID-19 đảm bảo hiệu quả, thiết thực.
Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc phản ảnh về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo./.
HUY MINH
