Cựu giảng viên đòi bồi thường 20 tỷ là viên chức hay công chức?

Vụ án cựu giảng viên Lê Văn Ngọc đòi Trường Chính trị Tôn Đức Thắng (An Giang) bồi thường 20 tỷ đồng với lý do cho thôi việc trái pháp luật, TAND tỉnh An Giang dự kiến xét xử phúc thẩm vào ngày 20/4/2021 nhưng đã tạm hoãn. Đây là vụ án lao động được dư luận quan tâm nên Tạp chí Ánh Sáng và Cuộc Sống có cuộc trao đổi với Luật sư Lê Xuân Tý (Trưởng văn phòng Luật sư Minh Pháp-Đoàn Luật sư TPHCM), người bảo vệ quyền lợi cho ông Ngọc về vấn đề mấu chốt: Ông Ngọc là viên chức hay công chức để áp dụng luật cho đúng.

 Thưa Luật sư Lê Xuân Tý, ông Ngọc đòi bồi thường số tiền lớn, tuy nhiên, vấn đề bạn đọc của chúng tôi quan tâm hơn là Quyết định số 141/QĐ-TCTTĐT ngày 25/5/2015 của Hiệu trường Chính trị cho ông Ngọc thôi việc đúng hay sai? Trong bản án sơ thẩm của TAND TP Long Xuyên ngày 7/1/2021 tuyên buộc Trường Chính trị bồi thường cho ông Ngọc chỉ 97.416.270 đồng có nhận định: “Việc ông Ngọc cho rằng trường không thành lập hội đồng xét kỷ luật đối với ông và theo trình tự được Bộ luật Lao động quy định, tuy nhiên ông Ngọc là đối tượng được điều chỉnh theo Luật Viên chức và trình tự được thực hiện theo quy định của Luật Viên chức nên trường ban hành cho ông Ngọc thôi việc mặc dù theo quy định là buộc thôi việc nhưng ban hành quyết định cho thôi việc chưa phù hợp tuy nhiên là có lợi cho người viên chức như ông Ngọc”, vậy thực tế ông Ngọc là viên chức hay công chức để áp dụng luật cho đúng?

Tôi thống nhất chưa bàn tới số tiền đòi bồi thường mà cần xem xét Quyết định số 141 cho ông Ngọc “thôi việc” là đúng hay sai. Muốn thế, phải xác định ông Ngọc là viên chức hay công chức. Còn như nhận định của bản án sơ thẩm vừa nêu rõ ràng là mâu thuẫn. Theo tôi, Quyết định số 141 xác định ông Ngọc là “viên chức” và áp dụng Luật Viên chức năm 2010 có hiệu lực từ ngày 1/1/2012 để cho ông Ngọc thôi việc là không đúng đối tượng và không đúng pháp luật. Bởi vì ông Ngọc là công chức.

Xin chứng minh qua quá trình công tác của ông Ngọc. Thời gian ở ngành giáo dục, ngày 18/8/1983, Sở GD&ĐT tỉnh An Giang có Quyết định số 376/QĐ.TC tuyển ông Ngọc vào biên chế Nhà nước từ ngày 1/10/1983, như thế từ đó ông Ngọc chính thức là công chức. Quy định tại Điều 1 Pháp lệnh Cán bộ công chức năm 1998 có hiệu lực từ ngày 1/5/1998 và Điều 1 Nghị định 95/1998/NĐ-CP ngày 17/11/1998: Cán bộ, công chức “là công dân Việt Nam, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. Tháng 5/1995, ông Ngọc được điều về Trường Chính trị cho đến ngày thôi việc, theo các quy định hiện hành, ông Ngọc vẫn là công chức.

Bởi vì, theo Luật Viên chức được Quốc hội ban hành có hiệu lực từ ngày 15/11/2010, khoản 1 Điều 59 quy định việc chuyển đổi công chức sang viên chức: “Viên chức được tuyển dụng trước ngày 1/7/2003 có các quyền, nghĩa vụ và được quản lý như viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc không xác định thời hạn theo quy định của Luật này. Đơn vị sự nghiệp công lập có trách nhiệm hoàn tất các thủ tục để bảo đảm các quyền lợi, chế độ chính sách về ổn định việc làm, chế độ tiền lương và các quyền lợi khác mà viên chức đang hưởng”. Tuy nhiên, Trường Chính trị không làm thủ tục chuyển đổi ông Ngọc từ ngạch công chức sang viên chức, vì điều kiện tiên quyết trong việc thực hiện quy trình chuyển đổi này bắt buộc Trường Chính trị phải ký hợp đồng làm việc với ông Ngọc loại “không xác định thời hạn”, nên đến ngày bị cho thôi việc ông Ngọc vẫn đương nhiên là công chức. Trong lúc, quyết định cho thôi việc lại xác định ông Ngọc là viên chức và áp dụng Luật Viên chức năm 2012 là hoàn toàn trái pháp luật.

Trong quyết định cho ông Ngọc thôi việc của Trường Chính trị còn nêu lý do “ông Ngọc bị xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ hai năm liên tiếp từ năm 2013 và năm 2014”, Luật sư thấy thế nào?

Hoàn toàn sai sự thật. Trong hồ sơ vụ án, bút lục trang 1735 là Biên bản họp xét thi đua năm 2013 của Khoa Nhà nước Pháp luật, vào lúc 16 giờ ngày 22/12/2013 đã bầu chọn ông Ngọc là “lao động tiên tiến”. Từ kết quả này thấy rằng việc Trường Chính trị không đánh giá xếp loại ông Ngọc để cho rằng “ông Ngọc không hoàn thành nhiệm vụ trong năm 2013” và cho ông “thôi việc” là trù dập ông Ngọc.

Xin nhấn mạnh, ông Ngọc được khoa bình chọn là lao động tiên tiến nhưng đưa lên Trường thì Trường không đánh giá để xếp loại ông Ngọc là trái với quy định, lỗi của Trường chứ không phải ông Ngọc. Trường không tổ chức đánh giá thì hoàn toàn không có cơ sở để xác định “ông Ngọc không hoàn thành nhiệm vụ”.

Rõ ràng có đủ căn cứ khẳng định: Việc Trường Chính trị xác định ông Ngọc có 2 năm liên tiếp không hoàn thành nhiệm vụ để ra Quyết định 141 là không đúng sự thật và hoàn toàn trái pháp luật.

Cuối cùng, một nhận xét ngắn gọn về Quyết định 141 và Luật sư sẽ đề nghị gì với tòa phúc thẩm?

Xét về hình thức lẫn nội dung, Quyết định số 141 trái pháp luật và không đúng sự thật. Quyết định có tiêu đề “về việc cho viên chức thôi việc” và tại Điều 1 của Quyết định cũng nêu “cho ông Lê Văn Ngọc, viên chức Khoa Nhà nước Pháp luật thôi việc kể từ ngày 1/6/2015”. Trong lúc, Luật Viên chức chỉ quy định các trường hợp “Đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc”, không có quy định “cho thôi việc”. Theo Điều 29 Luật Viên chức, các trường hợp Trường Chính trị có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc với ông Ngọc, tuy nhiên như đã phân tích, Trường có ký hợp đồng làm việc với ông Ngọc đâu mà chấm dứt.

Từ những lý do đó, tôi kính đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên xử: Sửa bản án sơ thẩm theo hướng hủy Quyết định 141/QĐ-TCTTĐT ngày 25/5/2015 của Hiệu trưởng Trường Chính trị Tôn Đức Thắng và chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

  SÁU NGHỆ