Đầu năm 2022, phóng viên Tạp chí Ánh sáng và Cuộc sống trở lại dự án chỉnh trang đô thị ở trung tâm thị trấn Thới Lai (huyện Thới Lai, TP Cần Thơ) với nhiều người dân khiếu nại 4 năm trước, gặp những nụ cười tươi vui trong nhà cao cửa rộng, đường phố thênh thang khác hẳn trước đây đầy âu lo.

Ông thương binh Trần Văn Lựa vẫn cắt tóc nhưng tiệm mở trước căn nhà xây cao lớn, bên con đường rộng chục mét chứ không lụp xụp mái tôn cũ, bên con đường nhỏ gập ghềnh trước đây. Vợ chồng ông nom trẻ ra như chưa đến tuổi 60, vui vẻ kể, đất tái định cư ngang 4,5 mét, dài 18 mét, cất căn nhà có gác rộng rãi, thoải mái. Bà không bán cà phê như nữa, thu nhập có giảm nhưng được sống thoải mái với xung quanh, con cái ra riêng ở xa nên “hai vợ chồng phải trẻ thôi”, bà cười tươi. Thật khác hồi mới mở ra dự án, ông bà ở nhà bắc trên ao tạm bợ, tù túng nhưng lo sợ về tương lai nên khiếu nại yêu cầu làm rõ việc bồi hoàn tái định cư phải ổn định được cuộc sống.

Bị thu hồi nhiều đất nhất cho dự án là gia đình anh Nguyễn Trọng Nghĩa, gồm mẹ và hai anh em với gần 3 ha đất sản xuất nông nghiệp (diện tích dự án 9,5 ha). Lúc dự án mới mở ra, được thông báo di dời mà các chính sách đảm bảo như giá đền bù, chỗ ở tái định cư chưa cụ thể nên gia đình cũng đầy hoang mang, lo lắng. Nay anh Nghĩa ở trong căn nhà hai tầng xây trên diện tích đất 144 m2 bên đường lớn, mở quán cà phê. Anh kể văn tắt, đất của vợ chồng anh bị thu hồi 1 ha, bồi thường các khoản tổng cộng 3,6 tỷ đồng, cất xong nhà còn gần 2 tỷ đồng làm vốn kinh doanh.
“Hồi trước, làm nông phập phù năm trúng năm thất, từ ngày mở quán bán cà phê sống lai rai ổn hơn. Lại có vốn làm ăn, khi dự án phát triển đã mở ra nhiều ngành nghề dịch vụ, chịu khó nắm bắt cơ hội là có thu nhập cao”, anh Nghĩa tươi cười.

Anh Nghĩa nom trẻ hơn tuổi 50 tuổi, vợ anh thanh thản bán cà phê nom càng trẻ và xinh ra. Vợ chồng anh có hai con nhỏ, một đứa được mẹ anh đón về nuôi, trong căn nhà khang trang chỉ có hai vợ chồng và một đứa con, thật thoáng đãng. Bên ly cà phê, vui với cuộc sống mới, anh Nghĩa bộc bạch: “Lúc đầu phải thay đổi nếp sống quen thuộc cũng lo nhưng thay đổi sáng sủa thì dễ thở liền. Tôi thấy, mình ủng hộ người ta sẽ được người ta ủng hộ lại, thị trấn rộng rãi khang trang là ai cũng khá”.
Dự án mở ra sát con đường trung tâm thị trấn, một con đường đất đá lồi lõm có nhiều hộ dân làm nhà ở chen chúc, phần lớn lại chiếm đất công. Giải tỏa mặt bằng rất khó khăn đoạn này nhưng kết quả nay cũng đã êm đẹp. Ông Phan Văn Bé, cán bộ nghỉ hưu có nhà trên 134 m2 đất bên con đường ấy, thuộc diện rộng rãi. Nay tái định cư, làm nhà trên 171 m2 đất, ông cười: “Bây giờ nhà rộng bên đường rộng, cuộc sống thoải mái, ổn hơn trước kia nhiều lắm”. Ông cùng con trai mở thêm việc kinh doanh chậu cây kiểng, thanh thản giữa trời cao gió mát.

Chủ đầu tư dự án là Công ty Cổ phần Đầu tư CADIF cho biết, dự án chỉnh trang đô thị để phát triển huyện vùng ven Thới Lai đề cao tiêu chuẩn văn minh, hiện đại. Có hai điểm nổi bật được nhiều chuyên gia xây dựng đánh giá cao: Phát triển không phân biệt và lựa chọn các tiêu chuẩn kỹ thuật chất lượng cao. Những hộ nhường đất cho dự án được bố trí tái định cư trong các dãy phố rộng rãi như dãy phố kinh doanh, không có sự phân biệt về cơ sở hạ tầng. Hẻm kỹ thuật giữa các dãy nhà, rộng đến 5 mét, trong lúc ở nhiều dự án khác chỉ rộng 2 mét. Lãnh đạo Công ty tâm sự: “Chừa hẻm kỹ thuật rộng để bình thường cho trẻ nhỏ vui chơi, khi cần thiết hai chiếc ô tô có thể chạy”.
Dự án vượt qua nhiều khó khăn, nay đã gần tới đích hoàn thành. Đất xây dựng nhà chiếm 36,8% diện tích dự án, còn lại dành cho hạ tầng kỹ thuật và công trình công cộng, việc đầu tư hạ tầng đã đạt trên 95%, chỉ còn phần ảnh hưởng do 19 hộ dân chưa giao mặt bằng, trong đó hầu hết đã nhận tiền đền bù nhưng chưa thể di dời ngay. Với kết quả này, Công ty đang được giao nâng cấp khu dân cư bà con Khmer ở thị trấn.

Phó chủ tịch UBND thị trấn Thới Lai Lê Hồng Dân cho hay, khu dân cư bà con Khmer có hơn 120 hộ, không còn nhà lá nhưng vẫn nhiều lụp xụp, hy vọng khi được đầu tư nâng cấp sẽ khang trang. Hiện đang khảo sát, điều tra để lên kế hoạch thực hiện.
Thị trấn Thới Lai có 2.795 hộ với 10.350 nhân khẩu, vốn là thị trấn nhỏ và nghèo ở Cần Thơ. Nay đang phát triển nhanh và đã vượt lên vài trị trấn huyện khác, nhất là đã mở rộng hướng đi lên. Ông Dân tính toán, khu đô thị của Công ty Cổ phần Đầu tư Cadif xây dựng đảm bảo chỗ ở cho 421 hộ, thêm khu dân cư bà con Khmer hơn 120 hộ nữa là đã có thêm 1/5 thị trấn được khang trang hơn trước. Bên cạnh, khu vực chợ Thới Lai cũng đang đầu tư nâng cấp. Ở đấy đã có Bách Hóa Xanh, Điện Máy Xanh, nay Mekovi Group đang đầu tư siêu thị để hoàn thành một Trung tâm Thương mại hiện đại. Đồng thời, Mekoreal đầu tư khu đô thị Chợ Thới Lai để cải tạo nâng cấp hoàn toàn một khu vực kinh doanh sầm uất trên bến dưới thuyền.
Theo Phó chủ tịch Dân, thành công có ý nghĩa nhất của dự án đô thị do Công ty Cổ phần Đầu tư Cadif làm chủ đầu tư, là mở hướng phát triển để thoát trì trệ, lạc hậu. Mở ra khu đô thị mới, trung tâm thương mại hiện đại không chỉ làm thay đổi hẳn bộ mặt thị trấn mà còn tạo sức lôi cuốn mạnh mẽ những tư duy chần chừ, do dự, thúc đẩy cả thị trấn phát triển mạnh mẽ hơn. Đổi mới bước đầu rất khó khăn nhưng đã vượt qua là sẽ đi tới. “Thị trấn đang nỗ lực hoàn thiện hệ thống trường học, trạm y tế, đường giao thông, phấn đấu cuối năm nay được công nhân là đô thị loại 4”, ông Dân cười tươi tắn.
Theo Tạp chí AS&CS số in tháng 4/2022